CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 13

Trong khi có rất nhiều điểm tương đồng giữa kỷ nguyên toàn cầu hóa trước
đây và kỷ nguyên chúng ta đang sống, điểm mới ngày nay là mức độ thế
giới đang gắn kết với nhau thành một thị trường toàn cầu hóa và một ngôi
làng chung. Một điểm mới khác là số lượng người dân và quốc gia có thể
tham gia vào nền kinh tế toàn cầu hóa và mạng thông tin cũng như bị chúng
chi phối. Kỷ nguyên trước năm 1914 có thể rất mãnh liệt nhưng nhiều nước
đang phát triển trong kỷ nguyên này bị rơi ngoài rìa. Kỷ nguyên trước năm
1914 có thể lớn về quy mô xét trong mối tương quan với thời đại ấy tính
theo con số tuyệt đối thì thật nhỏ bé khi so với ngày nay. Giao dịch ngoại
hối hàng ngày vào năm 1900 chỉ tính bằng triệu đô-la. Năm 1992, con số
này là 20 tỷ mỗi ngày theo Cục Dự trữ Liên bang tại New York và đến
tháng Tư năm 1998, con số này lên đến 1.500 tỷ đô-la mỗi ngày và vẫn
đang còn tăng lên. Vào khoảng năm 1900, dòng chảy đồng vốn tư nhân từ
nước phát triển sang nước đang phát triển đo bằng số trăm triệu đô-la và rất
có ít nước liên quan. Đến năm 2000, dòng chảy này đo bằng số trăm tỉ đô-
la với hàng chục nước tham gia. Kỷ nguyên toàn cầu hóa mới, so với kỷ
nguyên trước Thế chiến thứ nhất có tốc độ siêu tốc.
Nhưng kỷ nguyên toàn cầu hóa ngày nay không chỉ khác về mặt mức độ;
trên một số phương diện quan trọng nó còn khác về tính chất, cả kỹ thuật
lẫn chính trị. Xét về mặt kỹ thuật, khác biệt là ở chỗ kỷ nguyên toàn cầu
hóa trước đây xây dựng trên giá vận chuyển ngày càng giảm. Nhờ phát
minh đường sắt, tàu chạy bằng hơi nước và ô tô, con ngườ có thể đến được
nhiều nơi nhanh hơn và rẻ hơn; họ cũng có thể giao thương với nhiều nơi
một cách nhanh hơn và chi phí rẻ hơn. Nhưng, như tờ The Economist nhận
xét, kỷ nguyên toàn cầu hóa ngày nay được xây dựng nhờ vào giá viễn
thông ngày càng giảm - nhờ bộ vi xử lý, vệ tinh, cáp quang và Internet.
Công nghệ thông tin mới này đã kết nối thế giới càng chặt chẽ hơn. Các kỹ
thuật này có nghĩa các nước đang phát triển không chỉ bán nguyên liệu thô
cho phương Tây và nhận về sản phẩm hoàn chỉnh; chúng có nghĩa các nước
đang phát triển cũng có thể trở thành nhà sản xuất lớn. Các kỹ thuật này
cũng cho phép nhiều công ty đặt địa điểm sản xuất, nghiên cứu va
marketing khác nhau ở các nước khác nhau nhưng vẫn kết nối chúng qua