CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 190

thậm chí cho các nhân viên người Albania của tôi rằng chắc chắn các quỹ
sẽ đổ bể. Các vị đó gật gù khi tôi giải thích nhưng sau đó lại đem đổ tiền
vào một quỹ nào đó. Họ thấy ngon quá, ai cũng đâm đầu vào. Nó như một
cơn sốt vậy. Người ta bán nhà để lấy tiền đóng vào quỹ, sau hai hay ba
tháng, họ lấy lại được tiền, chuộc lại nhà cũ và mua thêm một chỗ mới.
IMF và Ngân hàng Trung ương đã cảnh báo Chính phủ Albania: "Tiền
không phải là thứ mọc trên cây", nhưng Chính phủ đã không vào can
thiệp".
Lý do cũng vì trong chính phủ không có mấy ai hiểu biết hơn về điều này,
thêm nữa chính nhiều viên chức của chính phủ cũng bị cuốn hút vào cơn
sốt quỹ lừa đảo. "Nếu tôi đến thăm một đại sứ nhân dịp Quốc khánh của đất
nước ông ta, tôi có thể gặp một trong những chủ nhân của các quỹ cũng đến
đó", Elbirt nói. "Họ đã được chấp nhận và dung túng hoàn toàn, chính vì
thế, dân chúng bị cuốn hút đến với họ".
Rồi thì điều hiển nhiên cũng đã xảy ra, những loại quỹ vay tiền hình tháp ở
Albania đã sụp đổ vào năm 1997, dẫn tới sự hỗn loạn toàn cục; dân chúng
Albania giận dữ cướp phá tài sản của đất nước để thu lại tiền của họ. Elbirt
và các nhà ngoại giao nước ngoài đã di tản vì lý do an ninh. Họ đi trong
đoàn xe của người Anh từ Tirana đến cảng Durres. Từ cảng này, đáng lẽ họ
được trực thăng đến đón, nhưng thậm chí trực thăng cũng không đỗ xuống
được do ở dưới đất súng bắn nhiều quá. Và đoàn xe đi tiếp đến một nơi
khác thuộc khu vực cảng, nơi người Ý kiểm soát. Các nhà ngoại giao khi đi
đều có lái xe đi theo, những tài xế đậu xe ở cảng, chờ để lái xe về thủ đô.
Nhưng trong cơn hỗn loạn, một nhóm trộm cướp say xỉn người Albania đã
vào cảng để cướp xe. Elbirt kể rằng nguy hiểm nhất là khi một tên cướp
tiến đến, rút ra "một khẩu súng to, to lắm", và đòi cho được chìa khóa xe
của một người di tản rồi lên xe nổ máy chạy thẳng - tất cả diễn ra trong
chưa tới một phút. Mười phút sau, tên cướp quay lại đòi nạn nhân phải đưa
toàn bộ giấy tờ xe. Cứ như thể tên cướp đã nghĩ sẽ có lúc trong trường hợp
Albania có một hệ thống pháp luật thì hắn sẽ có giấy tờ xe để sử dụng.
Elbirt kể lại: "Hắn rất lịch sự, khi cướp xong xe, thì dường như quay ra
muốn tiến hành vụ mua bán chính thức".