CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 195

cấu hình bên ngoài của các hệ thống tài chính phương Tây, trong nhiều
trường hợp đó là sự học vẹt. Họ thiếu một yếu tố nội tại - thành phần chủ
chốt của một hệ điều hành. Đó là cảm giác và tri thức cơ bản về cách thức
những thị trường tự do và cùng với nó - một xã hội dựa trên thị trường tự
do - hoạt động ra sao. Những xã hội và thị trường tự do không hoạt động
theo ý muốn của bất cứ cá nhân hay nhóm cá nhân nào - mà theo quy luật
giá trị chỉ thuộc về thị trường tự do. Những tập đoàn kinh doanh Hàn Quốc,
gọi là chaebol, trước đây đáng lẽ sẽ không tài nào tạo ra các tỷ lệ nợ trên
vốn sở hữu khổng lồ, nếu họ không có những quan hệ thân quen với các
quan chức chính phủ, những người cũng muốn tham gia chấm mút tí chút.
Những khoản tín dụng lớn đã giúp chaelbol lớn mạnh nhanh chóng, nhưng
rồi sau đó, đã gục ngã.
Cựu Thủ tướng Hàn Quốc Lee Hong Koo kể cho tôi rằng phải mất nhiều
năm thì chính phủ của ông ta mới hiểu ra điều đó: "Năm 1995, tôi là Thủ
tướng khi Hàn Quốc được gia nhập Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế
(OECD) và thu nhập bình quân đầu người là 10.000 đô-la hằng năm, chúng
tôi nghĩ rằng chúng tôi đã đến đích. Chúng tôi cho rằng chúng tôi đã tốt
nghiệp phổ thông hạng ưu và trở thành sinh viên đại học. Nhưng những
chuẩn mực cần có ở một giai đoạn khi lên giai đoạn tiếp thì phải khác đi.
Chúng tôi đã không nhận thức được bộ máy quan liêu cồng kềnh mà chúng
tôi đã rất tự hào, thay vì là một động lực tích cực đã trở thành chướng ngại
to lớn. Chúng tôi đã sống với một công thức: sản xuất hàng loạt cộng xuất
khẩu bằng tăng trưởng và thành công. Chúng tôi đã học được điều này là
sai lầm trong cuộc khủng hoảng những năm 90, nhưng học phí phải trả cao
quá. Chúng tôi nhận thấy tư bản nay đang nắm quyền kiểm soát. Trong
những năm 90 đã xuất hiện một trào lưu toàn cầu hóa các nguồn vốn,
nhưng chúng tôi đã không sửa sang và chuẩn bị cho các thể chế chính phủ
và nhà nước để ứng phó kịp thời với thị trường vốn toàn cầu. Chúng tôi
không có đủ các cơ chế thích hợp để đối phó. Chúng tôi không có khả năng
đề phòng. Chúng tôi đối xử với các ngân hàng như thể chúng là một tổ
chức dịch vụ xã hội, một nhánh của chính phủ. Chúng tôi đã cho rằng tiền
không phải để làm ra tiền. Chúng tôi chỉ nghĩ tiền sinh ra từ sản xuất và