CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 22

nhẹ nhàng tháo gỡ quyền lực khỏi tay Mikhail Gorbachev. Trước đó, mỗi
khi Baker thăm Gorbachev thì họ thường gặp trong cung điện dát vàng
mang tên St. Catherine; và lúc nào cũng có ảnh dạo đầu thật ngoạn mục cho
giới báo chí. Ông Baker cùng tùy tùng bao giờ cũng chờ trong một phòng
đầu hành lang, cửa đóng, trong khi ông Gorbachev cùng các phụ tá thì chờ
sau cửa một phòng ở đầu đối diện của điện Kremlin. Rồi sau một tín hiệu
nào đó, cửa hai căn phòng cùng mở, hai vị cùng bước ra và tiến đến giữa
ảnh, bắt tay nhau trước ống kính của báo giới.
Thế nhưng lần này, khi ông Baker sang, đến giờ hẹn, cửa mở và người
bước ra là Boris Yeltsin, thay vì Mikhail Gorbachev. Ai là chủ bữa tiệc tối
nay? "Hoan nghênh quí vị trên đất Nga và trong toà nhà này của nước
Nga," Yeltsin nói với Baker. Sau đó, Baker quả có gặp Gorbachev trong
cùng ngày, nhưng rõ ràng quyền lực đã được chuyển giao. Chúng tôi,
những phóng viên của Bộ ngoại giao đi tường thuật sự kiên, hôm đó phải ở
cả ngày trong điện Kremlin. Lúc chúng tôi ở trong điện thì bên ngoài tuyết
rơi nhiều lắm. Đến lúc sụp tối, rời khỏi Kremlin, bước ra ngoài thì tuyết đã
đóng thành một tấm chăn thật dày. Chúng tôi lội tuyết sang cổng Spassky
của điện Kremlin, để lại những vết giầy lún sâu trong tuyết. Tôi để ý thấy
cờ đỏ búa liềm của Liên Xô vẫn còn treo trên tháp, được đèn chiếu sáng,
như nó vẫn ở đó khoảng 70 năm rồi. Tôi tự nhủ, "có lẽ đây là lần cuối cùng
mình được thấy lá cờ tung bay trên đó." Quả thực chỉ vài tuần sau, lá cờ đó
biến mất, ra đi cùng với nó là cả hệ thống Chiến tranh Lạnh và một câu
chuyện xuyên suốt.
Sau đó vài năm, khi tôi vào phụ trách mục bình luận tin quốc tế của The
New York Times, có điều tôi còn chưa rõ: cái gì đã thay thế hệ thống Chiến
tranh Lạnh để đóng vai trò như một cấu trúc chủ đạo cho quan hệ quốc tế.
Vì thế tôi bắt đầu viết cột báo trong tư cách một du khách không mang định
kiến - một du khách có đầu óc mở. Trong nhiều năm, cũng như nhiều tay
viết khác, tôi chỉ nhắc đến thời kỳ Hậu Chiến tranh Lạnh. Chúng tôi biết đã
có một hệ thống khác đang hình thành và trở thành khuôn mẫu chung cho
các mối quan hệ quốc tế, nhưng không biết gọi đó là hệ thống gì. Vậy
chúng tôi đành mô tả nó theo hướng khác - tức là chứng minh: nó không