CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 328

thuộc tầng lớp trung lưu lớp dưới, lớp giữa hoặc thượng lưu, có TV, có thể
có điện thoại, một loại xe, có nhà, có tủ lạnh, máy giặt. Nói cách khác, lối
sống của họ dựa trên sự tiêu thụ sản phẩm hóa dầu ( từ đồ nhựa cho tới
phân hóa học), sản phẩm khí cacbon (than, ga và dầu lửa) và thép cán (xe
hơi, tủ lạnh và máy bay). Trong thập niên tiếp theo, nếu toàn cầu hóa tiếp
tục cho phép thêm nhiều người nhập vào lối sống này, và nếu chúng ta
không học cách sản xuất thì chúng ta sẽ đốt, nung, trải bê tông, gây ô
nhiễm cho những khu vực hoang sơ, rừng rậm, sông ngòi. Và tốc độ đó sẽ
tăng chóng mặt.
Thăm Bangkok mà thấy tương lai: thành phố giàu có nhưng cuộc sống thì
nghèo kém. Do nạn kẹt xe mà các tài xế sẽ không ra khỏi nhà nếu không
mang điện thoại di động, và trên xe của họ thường có thùng tiểu tiện cá
nhân. Bangkok có 10 triệu dân, không được quy hoạch toàn diện nên đến
cuối những năm 90, thành phố vẫn không có đường ngầm và thậm chí cũng
không có làn đường dành cho xe hơi. Nhiều người dân ở Bangkok không
còn muốn mời khách đến ăn tối vì không thể biết khách sẽ đến muộn tới
mức nào. "Tất cả những niềm ngẫu hứng của cuộc sống không còn nữa,"
James Fahn, phóng viên môi trường phàn nàn với tôi vào một buổi chiều
khi đang ngồi trong một công viên xơ xác trong trung tâm thành phố, "bạn
không thể gọi điện cho người bạn nói, gặp nhau trong tiệm ăn trong 15 phút
nữa nhé."
Lập luận truyền thống thường nghe trong các nước đang phát triển là: "Giờ
đây chúng tôi bày biện bừa bộn, sau này khi nào có tiền, chúng tôi sẽ dọn."
Và trường hợp Bangkok đã chứng tỏ, nếu một thành phố phát triển quá
nhanh và quá bừa bộn kiểu đó, thì sẽ không còn ngày mai để dọn rửa nữa.
Những lối đi bộ biến mất rồi, không còn đất để xây công viên mới. Kênh
rạch đã bị lấp xi măng để xây nhà phía trên. Cá dưới sông chết hết rồi. Một
nửa số cảnh sát giao thông bị bệnh đường hô hấp. Ở Bangkok, Bầy Thú
Điện Tử và thị trường tự do đã lũng đoạn chính quyền, hoặc chúng trở nên
giàu có hơn chính quyền, giúp cho các nhà đầu tư đút lót và tránh né được
hầu hết các luật định liên quan đến môi trường. Một nhà ngoại giao Mỹ ở
Bangkok nhận xét với tôi hồi năm 1996: "Chúng tôi vừa mở cửa một loạt