Thomas L. Friedman
Chiếc Lexus và cây Ô liu
Dịch giả: Lê Minh
Chương 14
ĐƯỢC ĂN CẢ, NGÃ VỀ KHÔNG
Hãy báo cho tôi biết chỉ số Nikkei cuối ngày và tỷ số đội Detroit.
- Michael Jordan, trên một quảng cáo trong đó anh đóng vai một quản trị
viên phố Wall.
Dennis, tôi từ Ba Lan đến để ủng hộ anh.
- Nội dung biểu ngữ chào đón Dennis Rodman tại United Center, sân vận
động của đội Chicago Bull, 11/4/1998
Tôi có vé suốt mùa đi xem đội bóng rổ Wizards NBA của Washington và
mùa hè năm 1996 thật là đen đủi đối với các fan của Wizards. Hồi đó,
Juwan Howard, ngôi sao tiền đạo của đội đã bị câu lạc bộ Miami Heat giàu
có cám dỗ với số lương 120 triệu đô-la trong vòng bảy năm. Đội Wizards
lúc đầu trả cho anh ta "có mỗi" 75 đến 80 triệu đô-la. Khi những đàm phán
về hợp đồng của Howard lên đến mức sôi động nhất, tôi tình cờ gặp bình
luận viên chính trị Norman Ornstein thuộc Viện Kinh doanh Hoa Kỳ, cũng
là một fan của Wizards. Chúng tôi than vãn về khả năng Howard sẽ lọt về
tay câu lạc bộ Miami.
"Anh có nhận thấy rằng," Ornstein nói, "tất cả là do lỗi của Hiệp định Mậu
dịch Tự do Bắc Mỹ, NAFTA."
Chúng tôi cùng cười nhưng biết rằng nhận định của Ornstein cũng có lý.
Nói đơn giản là toàn cầu hóa đã tạo ra một thị trường toàn cầu mở rộng và
hợp nhất cho rất nhiều hàng hóa và dịch vụ. Vì thế khi một nước đã kết nối
vào hệ thống này, những ai có tài năng hay kỹ năng đều có thể cung ứng
hàng hóa và dịch vụ cho một thị trường có quy mô toàn thế giới. Vận may
của Juwan Howard là khi anh ta cải tiến được kỹ năng nhảy lên ném bóng
đúng vào cái thời sụp đổ của tường Berlin, NAFTA, Liên hiệp tiền tệ châu
Âu, GATT và những thế lực thị trường khác cho phép NBA trở thành một
môn thể thao toàn cầu, trong đó các fan từ Moskva, tới Mexico và Miami
có thể hùn vào cùng trả lương cho Howard. Giải NBA năm 1998 đã bán
