CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 37

được đăng vào trang báo ngày mai, như lời giải thích cho cung cách làm ăn
của hàng ngàn giao dịch tài chính trên toàn cầu.
Năm 1994, tôi, phóng viên thương mại và tài chính cho tờ The New York
Times, đã tường thuật cuộc đàm phán thương mại Nhật-Mỹ. Một buổi
chiều, khi ngồi bên bàn làm việc, theo dõi tin thông tấn trên máy tính, tôi
phát hiện hai mẫu tin của Teuters xuất hiện kế nhau:
Giá đô-la tăng do lạc quan xung quanh đàm phán thương mại.
New York (Teuters) - Giá đô-la vào lúc đóng cửa hôm thứ Sáu tăng cao hơn
sơ với các ngoại tệ hàng đầu khác, do mọi người lạc quan hơn rằng Hoa Kỳ
và Nhật Bản sẽ sớm ký hiệp thương mại.
Cổ phiếu giảm giá do bất ổn xung quanh đàm phán thương mại.
New York (Reuters) - Giá cổ phiếu hàng đầu giảm vào cuối hôm thứ Sáu
khi xuất hiện những bất ổn xung quanh cuộc đàm phán thương mại Mỹ-
Nhật trước hạn chót cho việc ký kết, vào nửa đêm.
"Ahmed ơi, bạn nghĩ gì về cuộc đàm phán Mỹ-Nhật?"
Việc tôi soạn thảo tin thời tiết từ Beirut cũng như việc Teuters đưa tin về
chứng khoán và hối đoái có ý nghĩa giống như việc lập lại trật tự, gạt bỏ
những hỗn loạn - nhưng đã không mấy thành công trong cả hai trường hợp.
Khi bắt đầu phụ trách cột đối ngoại của tờ The New York Times năm 1995,
tôi biết là nếu còn muốn tồn tại lâu dài và giúp hiểu trật tự từ những vụ hỗn
loạn, thì không thể làm cái điều tương tự như khi dự báo thời tiết từ Beirut.
Vậy phải làm gì? Làm thế nào để giải thích cho được hệ thống toàn cầu hóa
phức tạp này?
Câu trả lời ngắn gọn là phải đồng thời làm hai việc - quan sát thế giới qua
nhiều lăng kính và đồng thời, truyền tải sự phức tạp ấy đến đọc giả, thông
qua những câu chuyện đơn giản, chứ không dùng những lý thuyết hào
nhoáng. Tôi dùng hai phương pháp: " Trao đổi thông tin" để hiểu thế giới,
và "kể chuyện" để giải thích thế giới.
Trao đổi thông tin là gì? Trao đổi - arbitrage là một thuật ngữ thị trường. Về
lý thuyết, thuật ngữ này miêu tả hiện tượng cùng một lúc bán và mua cùng
một loại chứng khoán, cùng một mặt hàng hoặc cùng một đơn vị tiền tệ từ
các thị trường khác nhau để thu lời từ những chênh lệch về giá cả, do thông