CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 391

những người khác vốn lệ thuộc vào những ưu đãi của nhà nước bảo vệ
trước sự xâm lấn của các thị trường toàn cầu.
Điều đó giải thích vì sao trong một số nước, sự chống đối toàn cầu hóa
mạnh mẽ nhất không đến từ nhóm dân chúng nghèo đói, mà từ những kẻ
"vốn xưa nay..." trong giới trung lưu và trung lưu lớp dưới, những người
được hưởng sự ổn định trong những hệ thống cộng sản, xã hội chủ nghĩa
hay nhà nước phúc lợi khác. Khi họ thấy những bức tường phòng hộ sụp
đổ, khi những cuộc chơi thiếu thành thực mà trước kia họ tham gia kiếm
lợi, những lưới bảo hiểm xã hội, bị thu nhỏ - họ trở nên rất rầu lòng. Khác
với những con rùa, những nhóm người kể trên vẫn còn ảnh hưởng để họ
quy tụ người khác tổ chức chống đối toàn cầu hóa. Liên đoàn AFLCIO có
lẽ đã trở thành một lực lượng chính trị hùng mạnh nhất, chống đối toàn cầu
hóa tại Hoa Kỳ. Các nghiệp đoàn lao động đã bí mật tài trợ cho rất nhiều
hoạt động quảng cáo, đại diện cho các cuộc biểu tình tuần hành ở Seattle,
khuyến khích sự chống đối từ các tầng lớp dưới nhằm vào thương mại tự
do.
Hiểu biết của tôi về sự chống đối toàn cầu hóa từ giao cấp trung lưu đã tình
cờ xuất hiện khi tôi ở Bắc Kinh, trò chuyện với Wang Jisi, phụ trách ban
nghiên cứu Bắc Mỹ, Viện Khoa học Xã hội của Trung Quốc. Chúng tôi nói
chuyện lan man từ chủ đề Hoa Kỳ sang chuyện cuộc sống của anh ta ở
Trung Quốc, rồi thị trường tự do, những điều khiến cho trong dân chúng
Trung Quốc có người thích thú có người lo âu. "Guồng máy thị trường
đang di chuyển vào Trung Quốc, nhưng câu hỏi hiện nay là làm thế nào để
vận hành nó," Wang nói. "Nhờ cơ quan của tôi thì tôi mới có nhà ở. Nếu
giờ đây nhà cửa được đưa đấu giá trên thị trường tự do thì có khi tôi không
mua nổi nhà. Tôi không phải là người bảo thủ, nhưng khi những vấn đề
thực tế như vậy được đặt ra thì dân chúng hoàn toàn có thể trở nên bảo thủ.
Nếu mọi người bị ném ra thị trường sau thời gian được bao cấp chu đáo, họ
sẽ phản ứng. Người lái xe của tôi hôm trước đã phàn nàn rằng thời trẻ, ông
ta đã cống hiến tất cả cho chủ nghĩa Mao và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Nhưng giờ đây ông ta 45 hay 50 tuổi, thì đột nhiên người ta bắt ông phải ra
thị trường. "Như thế có công bằng không?" ông ta chất vấn chính phủ, "khi