CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 473

và Trung Quốc. Các hãng xưởng và ngân hàng làm ăn thiếu hiệu quả của
Nhật Bản sẽ phải bị mang ra xử bắn và vốn liếng tồn đọng của chúng phải
được chuyển cho các cơ sở năng động và hiệu quả hơn. Đó là những hiện
tượng đã bắt đầu gây rối loạn trong xã hội Nhật.
Hoa Kỳ là một xã hội trong đó tiêu chuẩn văn hóa tương xứng với tiêu
chuẩn kinh doanh phù hợp với toàn cầu hóa - cả hai đều mang tính linh
động và minh bạch. Nhật Bản không có sự tương xứng đó. Nhật Bản có
một thứ văn hóa đầy rẫy những bí mật và tăm tối và một hệ thống cứng
nhắc khuôn phép. Những tiêu chuẩn văn hóa càng khác biệt với tiêu chuẩn
toàn cầu hóa thì sự điều chỉnh và thích nghi toàn cầu hóa càng trở nên gian
khổ hơn. Trong một xã hội Hồi giáo, những người phụ nữ kéo khăn trùm
mặt đặng trốn tránh thế giới. Nhật Bản là một đất nước đang cùng đeo một
thứ khăn trùm che mặt. Khó có thể thấy được giải khăn này của Nhật Bản,
nhưng nó vẫn được đeo, khiến nước Nhật tránh né thế giới.
Tuy nhiên, lịch sử của Nhật Bản cũng dạy chúng ta rằng đất nước này có
khả năng thay đổi và thích nghi với các hệ thống mới, nhưng chỉ làm điều
đó khi lên đến đỉnh điểm của khủng hỏang và đất nước không còn cách nào
khác. Tôi không nghi ngờ là Nhật Bản sẽ lại trở thành một cường quốc kinh
tế đáng gờm, nhưng điều đó chỉ xảy ra sau khi có những điều chỉnh về văn
hóa, chính trị và xã hội. Hãy xem xét một tập tục của Nhật Bản: Thành viên
ban quản trị của hầu như tòan bộ các công ty Nhật được niêm yết ngày nay
- ngoại trừ những hãng công nghệ cao, được Mỹ hóa như Sony - bao gồm
những giám đốc mới và cũ của hãng đó, và cổ đông hầu như không tham
gia gì vào các quyết định của hãng. Hầu như không có loại thành viên quản
trị độc lập hoặc đến từ bên ngoài. Một hệ thống cha truyền con nối như vậy
không thể nào đem lại được các thay đổi nhanh chóng và những sự phá cũ
xây mới ngõ hầu cho phép Nhật Bản theo kịp tốc độ phát triển trong thập
niên tới. Cơ chế đó sẽ phải thay đổi, và quả là đã bắt đầu phải chấp nhận
chịu đau đớn.
Khi tôi sang Tokyo đầu năm 1999, người bạn của tôi trong Bộ Ngoại giao
Nhật Bản bắt đầu cuộc trò chuyện với tôi bằng câu: "Con trai tôi hôm trước
tuyên bố [với vợ tôi và tôi] rằng hắn sẽ trở thành một quản trị viên quỹ đầu