CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 495

vò những nước như Mexico, thì cũng đã nhanh chóng khen thưởng khi họ
làm ăn giỏi - mua thêm hàng từ Mexico và đầu tư thêm vào nước này ngay
sau khi nuớc này tổ chức lại bộ máy kinh tế của mình. Tăng trưởng kinh tế
của đất nước chính là điều đã cho phép những người như ông Ortiz cười
khẩy khi nghe người ta hô hào giết, và có thể nói với các công nhân, "Cho
phép tôi thêm chút thời gian và tôi hứa với các bạn là mọi sự sẽ yên ổn trở
lại."
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu cùng một lúc Hoa Kỳ và Tây Âu chịu suy
thoái, Nhật Bản tiếp tục trì trệ, không đủ khả năng cứu giúp những cơ sở
lười nhác của họ? Bầy thú, thay vì khen thưởng Mexico, Brazil hay Hàn
Quốc bằng cách mua công trái của họ, sẽ an binh bất động. Thay vì thu
mua tất cả các hàng xuất khẩu từ các nước đang phát triển, Hoa Kỳ và Tây
Âu có thể dựng lên các hàng rào bảo hộ chống nhập khẩu để cứu vãn các
thị trường nhân lực của chính họ. Như thế thì toàn cầu hóa có tồn tại được
không? Chúng ta chưa biết được, vì trong thập niên đầu tiên, chúng ta chưa
thấy cảnh này. Nhưng đó là một thử thách thực sự đối với toàn bộ hệ thống
- làm thế nào để tồn tại khi có suy thoái trong cốt lõi của hệ thống - và cho
đến khi điều đó xảy ra thì chúng ta chưa thể kết luận là toàn cầu hóa có bền
vững hay không.
Quá phi nhân tính
Một hôm tôi đang lái xe trên đường Beltway ở Washington, tôi nghe được
một mẩu tin trên đài WTOP. Tin đặc biệt nói rằng nếu gọi đến một công ty
truyền hình cáp ở New York thì sẽ có dịch vụ mới: "Nếu muốn nói chuyện
trực tiếp với người, mời bạn bấm số 1."
Tôi bao giờ cũng bấm 1. Bao giờ cũng vậy. Quả thực, mỗi khi nhận được
một chỉ dẫn, "Nếu bạn không có điện thoại bấm số thì vui lòng giữ máy và
một nhân viên sẽ gặp bạn...," thì tôi bao giờ cũng giữ máy chờ, cho dù tôi
vẫn có loại máy điện thoại bấm số. Khả năng cho phép bấm 1 chính là điều
kiện thiết yếu để đảm bảo cho toàn cầu hóa thành công. Khả năng được
phép chờ để nói chuyện trực tiếp với nhân viên chính là yếu tố đảm bảo cho
sự thành công của toàn cầu hóa. Vì ở một mức độ bạn ph3i giữ được cảm
giác rằng hệ thống toàn cầu hóa sinh ra là vì con người, không vì máy móc;