CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 518

Có lần tôi viết một bài theo lối giả tưởng về chủ đề đầu tư trong những năm
90, đại khái như sau: "Vậy là tôi quyết định sẽ đầu tư quốc tế. Tôi học lại
tiếng Đức và mua một số trái phiếu công ty của Đức. Tôi học ít tiếng Nhật
và mua một vài cổ phần của thị trường Nikkei. Tôi nghe lời mách bảo của
một anh hầu bàn trong quán ăn Trung Hoa Chinese House of Hunan gần
nhà tôi và đã mua một số cổ phiếu từ thị trường Thượng Hải. Người môi
giới tài chính của tôi nói tôi nên mua một số công trái của Li Băng, nhưng
tôi nói với anh ta rằng tôi đã có đủ giấy dán tường trong văn phòng của tôi
rồi. Tôi cũng đã nghiên cứu về Nga, dò bảng chữ cái Nga và mua một số
trái phiếu nước này. Nhưng sau tất cả những nghiên cứu và học ngoại ngữ
kể trên, tôi nhận thấy tôi đã bỏ quên không học hai chữ tiếng Anh đơn giản:
"Alan Greenspan." Vì, khi Alan Greenspan đột nhiên nâng lãi suất vào giữa
những năm 90, khiến cho lãi suất của những trái phiếu nước ngoài giảm đi,
mọi người đã bắt đầu bán đổ bán tháo những trái phiếu đó và gom tiền về
nhà, và tôi đã bị nghiền nát." Tôi là một chủ nợ thiếu hiểu biết. Khi đến
những nước mà tôi mua trái phiếu, tôi không biết tiền họ nợ tôi là bao
nhiêu. Và tôi cũng không biết mình lãi lỗ ra sao khi rời những đất nước đó.
Vài năm sau tôi trở nên hiểu biết hơn và trở thành một người cho vay giỏi
hơn. Tôi bắt đầu đầu tư quốc tế thông qua một quỹ đầu tư tín thác, có
chuyên môn về các thị trường toàn cầu và có khả năng soát xét các hoạt
động đầu tư. Ngay sau khi kinh tế Nga trở nên hỗn loạn hồi tháng 8/1998,
tôi nhận được một lá thư từ quỹ đó - quỹ Tweedy, Browne Global - cho biết
lợi tức sẽ giảm chút ít do những biến động trên thị trường tài chính phản
ứng lại việc nước Nga khất nợ, nhưng quỹ này không bị thiệt hại nhiều như
nhiều quỹ khác, vì nó đã biết đường tránh xa, không đầu tư vào thị trường
Nga. Trong thư họ viết về nước Nga như sau: "Chúng tôi không thể hiểu
nổi tại sao lại đầu tư vào những nước không có ổn định về chính trị, không
có luật pháp bảo vệ các nhà đầu tư, và tiền nội tệ thì rẻ mạt như giấy lau tay
vậy." Vâng, lá thư viết thêm, " hồi đầu năm 1998, thị trường Nga tăng trị
giá gấp năm lần, sau đó chị một đêm đã sụt đi 80 phần trăm trị giá đó - mèo
lại hoàn mèo." Hóa ra nước Nga là một con nợ tồi. Nó không có hệ điều
hành và không có phần mềm, sau cùng nó khiến cho những nhà đầu tư