Trung Quốc từ hàng ngàn năm trước, và hiện tại được sử dụng tại các nước
phương Tây như một loại thuốc thông mũi và giãn phế quản. Một vài loại
trong nhóm vitamin B như thiamine (B
₁), riboflavin (B₂), và niacin (B₄)
cũng đều nằm trong nhóm hợp chất alkaloid. Reserpine, dùng để điều trị
cao huyết áp và cũng là một loại thuốc an thần, đã được phân lập từ cây ba
gạc Ấn Độ, Rauwolfia serpentina.
Chỉ riêng độc tính cũng đã đủ để tạo nên tên tuổi cho một số hợp chất
alkaloid. Thành phần chất độc của cây độc cần, Conium maculatum, chịu
trách nhiệm cho cái chết của triết gia Socrates vào năm 399 TCN, chính là
một alkaloid có tên gọi coniine. Bị kết tội vô thần và làm hư hỏng những
thanh niên thành Athens, Socrates đã bị xử chết bằng cách uống một dung
dịch làm từ quả và hạt cây độc cần. Coniine có cấu trúc đơn giản nhất trong
các alkaloid, nhưng nó cũng là một chất độc chết người tương tự những
alkaloid khác có cấu trúc vô cùng phức tạp, như strychnine, một alkaloid có
trong hạt cây mã tiền Strychnos nux-vomica ở châu Á.
Cấu trúc hóa học của coniine (trái) và strychnine (phải)
Trong “thuốc bay’’ - một loại thuốc mỡ bôi được cho là giúp người dùng
có thể bay - các phù thủy thường cho vào dịch chiết từ cây nhân sâm, cà
dược và kỳ nham. Những cây này thuộc họ Cà (Solanaceae). Cây nhân
sâm, Mandragora officinarum, với các nhánh rễ tạo thành hình người, có
nguồn gốc tại vùng Địa Trung Hải. Nó đã được dùng từ thời cổ đại như một
phương thuốc duy trì khả năng tình dục, và cũng được dùng làm chất gây
ngủ. Có khá nhiều truyền thuyết kỳ lạ về cây nhân sâm. Người ta nói rằng
khi nhổ cây nhân sâm ra khỏi đất, nó sẽ phát ra những tiêng hét xé tai, và
