khỏi mắc bệnh sốt rét do bị muỗi từ những vùng đầm lầy ẩm thấp gần biển
đốt.
Bệnh sốt rét tấn công tất cả mọi người, người giàu có hay nổi tiếng cũng
như người nghèo khổ. Người ta cho rằng Alexander Đại đế đã chết vì sốt
rét, cũng như số phận của nhà thám hiểm châu Phi David Livingstone.
Quân đội đặc biệt dễ bị tấn công bởi những bệnh sốt rét địa phương; ngủ
trong lều trại, nhà xây tạm hoặc ngủ ngoài trời đã tạo điều kiện thích họp
cho muỗi tấn công. Hơn một nửa số binh sĩ tham chiến trong cuộc Nội
chiến Mỹ đã phải chịu đựng những cơn sốt rét hằng năm. Có lẽ chúng ta
cũng có thể thêm sốt rét vào số những nguyên nhân - ít nhất là vào thời
điểm cuối hè, đầu thu năm 1812 - đã khiến Napoleon nhận thảm bại khi bắt
đầu đợt tổng tấn công Moscow?
Sốt rét là một vấn nạn toàn cầu trong thế kỷ 20. Tại Mỹ, năm 1914 có
hơn nửa triệu ca sốt rét. Năm 1945, gần hai tỷ người trên trái đất sinh sống
ở những vùng sốt rét, và ở một số quốc gia, đã có đến 10% dân số nhiễm
bệnh. Tại những đất nước này, tỷ lệ nghỉ làm do sốt rét lên đến 35% và tỷ lệ
học sinh nghỉ học vì căn bệnh này là 50%.
Quinine - Vị thuốc giải độc của thiên nhiên
Với những con số thống kê nêu trên, không có gì đáng ngạc nhiên khi
qua nhiều thế kỷ, nhiều phương pháp khác nhau đã được sử dụng để cố
gắng kiểm soát bệnh sốt rét. Các phương pháp này liên quan đến ba phân tử
hóa học rất khác nhau, và chúng có những sự kết nối rất thú vị thậm chí khá
bất ngờ với những phân tử khác đã được đề cập trong những chương trước.
Phân tử đầu tiên chúng ta nói đến là quinine.
Trên dãy núi Andes, ở độ cao từ khoảng 1000 đến 3000 mét trên mực
nước biển, có một loại cây sinh trưởng, vỏ của chúng chứa một phân tử
alkaloid, và nếu như không có phân tử này thế giới có thể đã trở thành một
nơi rất khác so với hiện tại. Có khoảng bốn mươi loài của loại cây này, tất
cả đều thuộc chi Cinchona. Chúng là các loài cây bản địa của sườn phía
