gây ra sự lên men bổ sung, trong khi nếu dùng các chất làm ngọt khác như
mật ong, rượu vang sẽ tiếp tục bị lên men. Các loại muối của chì có vị ngọt,
và rất nhiều loại không tan được trong nước, nhưng tất cả đều rất độc.
Acetate chì tan nhiều trong nước, và rõ ràng là người La Mã đã không biết
về độc tính của nó. Điều này khiến chúng ta phải dừng lại để suy nghĩ nếu
chúng ta muốn quay trở lại những ngày tháng tốt đẹp xa xưa, khi đồ ăn và
thức uống không chứa các loại phụ gia.
Người La Mã cũng chứa rượu vang và các loại thức uống khác trong các
bình chứa bằng chì và cấp nước đến các căn hộ qua những đường ống bằng
chì. Sự nhiễm độc chì ngày càng được tích lũy. Nó ảnh hưởng đến hệ thần
kinh và hệ sinh dục cũng như đến các cơ quan khác của con người. Những
triệu chứng ban đầu của nhiễm độc chì khá mơ hồ bao gồm ngủ không
ngon, chán ăn, dị ứng da, đau đầu, đau dạ dày, thiếu máu. Sau đó xuất hiện
các tổn hại não bộ, dẫn đến bất ổn định về tinh thần và bại liệt. Một vài sử
gia cho rằng nguyên nhân sụp đổ của Đế chế La Mã là do nhiễm độc chì,
khi mà giới lãnh đạo La Mã, kể cả hoàng đế Nero, đều có những biểu hiện
của các triệu chứng nhiễm độc chì. Chỉ tầng lớp quý tộc cầm quyền, giàu
có của La Mã mới có các đường ống dẫn nước đến nhà và dùng các bình
chì đựng rượu vang. Người dân bình thường phải gánh nước về nhà và
đựng rượu trong bình làm từ vật liệu khác. Nếu nhiễm độc chì thật sự là
nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ hoàn toàn của Đế chế La Mã, thì đây sẽ là
một ví dụ khác về một hợp chất hóa học đã thay đổi con đường của lịch sử.
Đường - sự khao khát vị ngọt của nó - đã định hình lịch sử nhân loại.
Chính lợi nhuận từ thị trường đường khổng lồ ở châu Âu đã thúc đẩy các
chuyến tàu chở đầy nô lệ châu Phi đến Tân Thế Giới. Không có đường,
việc buôn bán nô lệ đã giảm đáng kể; không có nô lệ, các hoạt động buôn
bán đường sẽ càng giảm nhiều hơn nữa. Đường đã tạo ra chế độ nô lệ và
doanh thu từ đường đã duy trì chế độ này. Tài sản quý giá nhất của các
quốc gia Tây Phi - con người - đã bị chuyển đến Tân Thế Giới để tạo nên
tài sản cho những người khác.
