trong khoảng từ năm 1400 đến năm 1800, các bác sĩ thời đó vẫn giống thầy
lang hơn là bác sĩ. Với một niềm tin lệch lạc, họ cho rằng thủy ngân đẹp đẽ
và quyến rũ có thể chữa khỏi cho người bệnh bằng cách lấy độc trị độc. Bác
sĩ Rush đã cho bệnh nhân uống dung dịch này cho đến khi họ chảy nước dãi.
Răng và tóc của họ thường bị rụng sau nhiều tuần hoặc nhiều tháng điều trị
liên tục. Phương pháp “chữa bệnh” này chắc chắn đã đầu độc và khiến rất
nhiều người qua đời sau khi biết đâu đã may mắn khỏi bệnh sốt vàng da. Sau
khi hoàn thiện phương pháp điều trị ở Philadelphia, mười năm sau, ông tiễn
hai nhà thám hiểm Meriwether và William lên đường cùng một số mẫu
thuốc đóng gói sẵn. Như một tác dụng phụ hữu ích, các mẫu thuốc đó cho
phép các nhà khảo cổ học hiện đại lần theo dấu vết cắm trại của đoàn thám
hiểm. Với thức ăn lạ và nguồn nước đáng ngờ trong môi trường hoang dã,
một số người trong nhóm thám hiểm luôn thấy buồn nôn. Cho đến ngày nay,
thủy ngân vẫn nằm rải rác trong lòng đất ở những chỗ mà các nhà thám hiểm
đã đào nhà xí – có lẽ do thuốc nhuận tràng của Rush hoạt động quá hiệu quả.
Thủy ngân cũng xuất hiện trong lớp khoa học. Khi lần đầu tiên được học về
mớ bòng bong của bảng tuần hoàn, tôi đã tìm thủy ngân nhưng không thấy.
Nó nằm giữa vàng (cũng đặc và mềm) và tali (cũng độc). Ký hiệu hóa học
của thủy ngân là Hg – hai chữ cái thậm chí không hề có trong tên của nó. Ký
hiệu này xuất phát từ “hydragyrum” – tiếng Latin nghĩa là “bạc lỏng”. Điều
bí ẩn này đã giúp tôi hiểu các ngôn ngữ và thần thoại cổ ảnh hưởng nhiều
đến bảng tuần hoàn như thế nào. Bạn có thể bắt gặp điều tương tự trong tên
Latin của các nguyên tố mới siêu nặng ở hàng dưới cùng.
Tôi cũng đã “diện kiến” thủy ngân trong lớp văn học. Các nhà sản xuất mũ
từng dùng một thứ nước rửa màu cam chứa thủy ngân để tách lông khỏi
những tấm da, và thợ làm mũ làm việc xung quanh các thùng hơi dần rụng
tóc và mất trí, giống như thợ mũ trong Alice in Wonderland (Alice ở xứ sở
thần tiên). Cuối cùng tôi cũng nhận ra thủy ngân độc như thế nào. Điều đó
giải thích tại sao thuốc “Dr. Rush’s Bilious Pills” nhuận tràng tốt đến vậy: cơ
thể sẽ tự đào thải mọi chất độc, bao gồm cả thủy ngân. Hít phải hơi thủy