mặt trời sẽ không tắt được các hưng phấn ấy. Một số người gọi đó là “phấn
khích bệnh lý”: những người như vậy hầu như không cần ngủ, và tự tin đến
mức một người đàn ông Boston trong thế kỷ 20 như thế tin rằng Chúa Thánh
Thần đã chọn anh ta làm hiện thân của Chúa Jesus dưới trần gian. Cuối
cùng, những đợt hưng phấn đó khiến não bộ suy kiệt và làm cơ thể gục ngã.
Những người bị hưng trầm cảm khi chuyển sang pha trầm cảm thường nằm
lỳ trên giường hàng tuần lễ.
Liti điều chỉnh các protein điều khiển đồng hồ sinh học của cơ thể. Thật kỳ
lạ, “đồng hồ” này phụ thuộc vào ADN ở các tế bào thần kinh đặc biệt nằm
sâu trong não. Các protein đặc biệt gắn vào ADN mỗi sáng, rồi bị phân hủy
và rơi ra sau một khoảng thời gian cố định. Ánh sáng mặt trời tái thiết các
protein nhiều lần nên chúng có thể đính vào ADN lâu hơn nhiều. Trên thực
tế, các protein chỉ rơi ra lúc trời tối: khi não bộ “nhận ra” các protein đó
không còn gắn vào ADN nữa, nó sẽ ngừng sản xuất chất kích thích. Quá
trình này không được như vậy ở những người hưng trầm cảm: các protein
vẫn gắn với ADN ngay cả khi thiếu ánh sáng mặt trời. Bộ não không nhận ra
rằng không nên hoạt động “hết sức” nữa. Liti giúp tách protein khỏi ADN để
người bệnh có thể thư giãn. Cần lưu ý rằng: bất chấp sự có mặt của liti, ánh
sáng mặt trời vẫn thiết lập lại các protein khi trời sáng; chỉ khi đêm xuống
thì liti mới gỡ bỏ protein khỏi ADN. Không như “ánh nắng đóng viên”, liti
hoạt động như “chất phản nắng”. Về mặt thần kinh học, nó đảo ngược tác
động của ánh sáng mặt trời và đưa đồng hồ sinh học trở lại nhịp 24 giờ,
tránh hình thành các bong bóng hưng phấn dẫn đến những pha “vỡ mộng” –
như ngày Thứ ba Đen tối châm ngòi cho Đại Khủng hoảng vậy.
Lowell lập tức phản ứng tốt với liti. Cuộc sống của ông dần ổn định hơn
(mặc dù không có nghĩa là ổn định hoàn toàn), và có lúc ông tuyên bố rằng
mình đã khỏi bệnh. Khi tinh thần ổn định hơn, ông đã nhìn lại cuộc sống cũ:
đầy rẫy ẩu đả, rượu chè bê tha và các cuộc ly hôn – cũng đã làm tổn hại đến
rất nhiều người. Trong tất cả những dòng thơ chân thực và giàu cảm xúc của
mình, không gì chua xót và mô tả xúc động sự cân bằng hóa học mong manh
