Vào tháng 11 năm 1895, Röntgen đang trong phòng thí nghiệm ở miền trung
nước Đức với một ống Crookes – công cụ mới quan trọng để nghiên cứu các
hiện tượng ở cấp độ hạ nguyên tử. Được đặt theo tên người phát minh ra nó
(nhà-khoa-học-mà-bạn-biết-là-ai-đấy), ống Crookes bao gồm một bóng chân
không thủy tinh với hai tấm kim loại đặt ở hai đầu. Khi có dòng điện chạy
qua, một chùm tia sẽ bắn ra dọc khoảng không giữa hai tấm. Các nhà khoa
học hiện nay đều biết đó là chùm tia electron, nhưng Röntgen và giới khoa
học năm 1895 thì không. Họ đã phải cố gắng tìm ra đó là gì.
Một đồng nghiệp của Röntgen đã phát hiện ra khi ông sử dụng một ống
Crookes có lá nhôm nhỏ (gợi nhớ đến lá titan mà Per-Ingvar Brånemark hàn
vào xương thỏ sau đó), chùm tia sẽ xuyên qua lá kim loại vào không khí
quanh ống. Nó bị không khí dập tắt khá nhanh nhưng lại có thể thắp sáng
một màn hình lân quang cách xa vài centimet. Röntgen kích động đến nỗi
quyết lặp lại tất cả các thí nghiệm (dù là nhỏ nhất) của mọi đồng nghiệp. Vì
thế ông đã tự mình thiết kế thí nghiệm này vào năm 1895, nhưng với một số
thay đổi. Thay vì để ống Crookes trần, ông phủ nó bằng giấy đen để chùm
tia chỉ thoát qua lá kim loại. Và thay vì chất lân quang mà đồng nghiệp sử
dụng, ông đã sơn các tấm kính ảnh bằng một hợp chất bari phát quang.
Kể từ đây, câu chuyện bắt đầu tam sao thất bản. Khi Röntgen đang chạy một
số thử nghiệm nhằm đảm bảo rằng chùm tia truyền giữa các điện cực đúng
cách, một hiện tượng lạ thu hút sự chú ý của ông. Hầu hết các dị bản đều nói
rằng đó là một miếng bìa cứng được phủ muối bari mà ông dựng trên bàn
gần đó. Lại có đồng nghiệp nói rằng đó là một mảnh giấy mà một sinh viên
tinh nghịch lấy tay vẽ chữ A hay S bằng muối bari. Dù gì đi nữa, Röntgen –
vốn bị mù màu – cũng chỉ nhìn thấy một vệt trắng nhảy múa qua khóe mắt.
Nhưng mỗi khi ông bật điện, tấm bìa có muối bari (hoặc chữ cái) lại phát
sáng.
Röntgen xác nhận rằng không có ánh sáng nào thoát ra khỏi ống Crookes đã
được bọc đen. Phòng thí nghiệm rất tối nên ánh nắng mặt trời cũng không
thể gây phát quang được. Nhưng ông cũng biết chùm tia Crookes không thể
