tối cuối đời ông sẽ trở nên tươi sáng hơn. Dù đã phục vụ chính phủ Mỹ
trong Thế Chiến I và có những đóng góp quý giá cho hóa học mãi tới ngoài
sáu mươi tuổi, ông vẫn không được mời tham gia Dự án Manhattan trong
Thế Chiến II. Điều này khiến Lewis khó chịu, vì nhiều nhà hóa học mà ông
tuyển dụng tại Berkeley đã đóng vai trò quan trọng trong việc chế tạo trái
bom nguyên tử đầu tiên và trở thành người hùng dân tộc. Ông thì ngược lại:
làm mấy chuyện vặt vãnh trong thời chiến, rồi hồi tưởng và viết một cuốn
tiểu thuyết hư cấu giật gân về một người lính. Ông qua đời trong cô độc tại
phòng thí nghiệm vào năm 1946.
Phần đông cho rằng Lewis qua đời sau một cơn đau tim vì hút hơn hai mươi
điếu xì gà mỗi ngày trong suốt bốn mươi mấy năm ròng. Nhưng khó mà bỏ
qua mùi hạnh nhân đắng – một dấu hiệu của khí xyanua – trong phòng thí
nghiệm vào buổi chiều ông qua đời. Lewis sử dụng xyanua để nghiên cứu,
và có thể đã làm rơi một hộp đựng chất này khi lên cơn đau tim. Ngoài ra,
trước đó Lewis đã ăn trưa – bữa ăn mà lúc đầu ông từ chối tham dự – cùng
một nhà hóa học đối thủ trẻ hơn, có sức hút hơn, đã đoạt giải Nobel và là cố
vấn đặc biệt cho Dự án Manhattan. Một số người cho rằng chính cuộc gặp
gỡ với người đồng nghiệp thành công ấy đã khiến Lewis quẫn trí. Nếu thật
vậy, thì tài năng hóa học vừa mang đến điềm may và vừa mang lại vận rủi
cho ông.
Ngoài các kim loại hoạt động hóa học mạnh ở bờ phía tây cùng các halogen,
khí trơ ở bờ phía đông, bảng tuần hoàn còn có một “đại bình nguyên” ở
chính giữa, trải dài từ cột thứ ba đến cột thứ mười hai: các kim loại chuyển
tiếp. Thành thật mà nói, kim loại chuyển tiếp có tính chất hóa học rất khó
chịu, khó mà khái quát bất cứ điều gì về chúng, trừ việc bạn phải cẩn thận.
Cách lưu trữ electron của các nguyên tử kim loại chuyển tiếp linh hoạt hơn
các nguyên tử nhẹ hơn chúng. Giống như nguyên tử khác, chúng có nhiều
mức năng lượng (được gọi là mức một, hai, ba…): mức năng lượng thấp
được chôn dưới các mức cao hơn. Và chúng cũng chiến đấu với nguyên tử
khác để mức năng lượng ngoài cùng được lấp đầy tám electron. Tuy nhiên,
