tích, và khi nhà vua ra lệnh cho Böttger làm trợ lý cho Tschirnhaus, nghiên
cứu đã bắt đầu tiến triển. Bộ đôi này đã phát hiện ra thành phần bí mật trong
đồ sứ Trung Quốc là một loại đất sét trắng gọi là cao lanh và đá fenspat
được nung thành thủy tinh ở nhiệt độ cao. Quan trọng không kém, họ nhận
ra phải nấu men sứ và đất sét cùng lúc chứ không phải trong các bước riêng
biệt (như hầu hết đồ sành sứ). Chính sự pha trộn ở nhiệt độ cao này giúp sứ
trở nên cứng và sáng. Sau khi hoàn thiện quá trình chế tác, họ hồ hởi quay
về trình diễn cho đức vua xem. Augustus bày tỏ sự cảm kích với họ và mơ
rằng đồ sứ sẽ lập tức biến ông thành vị quân chủ quyền lực nhất châu Âu (ít
nhất là về mặt xã hội). Sau bước đột phá lớn như vậy, Böttger mong chờ
được thả tự do. Nhưng đen đủi thay, nhà vua cho rằng giờ anh quá đáng giá
nên đã nhốt lại và canh phòng cẩn mật hơn.
Bí mật về đồ sứ bị rò rỉ và công thức của Böttger cùng Tschirnhaus đã lan
khắp châu Âu như một điều khó tránh. Sẵn có nền tảng cơ bản về hóa học,
các thợ thủ công đã mày mò cải tiến quy trình trong nửa thế kỷ tiếp theo.
Chẳng mấy chốc, người ta đã khai thác fenspat ở bất cứ nơi nào tìm thấy, kể
cả vùng Scandinavi băng giá (nơi bếp lò bằng sứ trở nên đáng giá vì nhiệt độ
cao và giữ nhiệt lâu hơn bếp sắt). Để phục vụ ngành công nghiệp đang phát
triển ở châu Âu, một mỏ fenspat trên đảo Ytterby (cách Stockholm hàng
chục kilomet) đã được khai thác năm 1780.
Ytterby (phát âm là “itt-er-bee”, nghĩa là “ngôi làng bên ngoài”) mang đặc
trưng của một ngôi làng Thụy Điển ven biển: những ngôi nhà mái đỏ ngay
trên mặt nước, cửa chớp lớn màu trắng và rất nhiều cây thông trong những
mảnh sân rộng. Mọi người di chuyển quanh quần đảo bằng phà. Đường phố
được đặt tên theo tên các khoáng sản và nguyên tố.*
Mỏ tại Ytterby nằm trên đỉnh một ngọn đồi ở đông nam hòn đảo, khoáng vật
của nó cung cấp nguyên liệu thô chất lượng cao để làm sứ và các mục đích
khác. Đá của nó cũng tạo ra các màu sắc và men lạ khi chế biến, và đây là
điều hấp dẫn các nhà khoa học. Ngày nay, ta biết rằng màu sắc tươi sáng là
bằng chứng rõ nét cho thấy sự có mặt của các nguyên tố họ lantan, và mỏ ở
