nhiều càng tốt.
25. Không có sách giáo khoa về giáo dục trẻ thơ
Khi tôi nói chuyện về giáo dục trẻ tuổi ấu thơ, chắc chắn sẽ có người hỏi lại
rằng: “Cụ thể là lúc nào, cho nghe cái gì, mang lại cái gì cho trẻ thì tốt? Nếu
có kế hoạch cụ thể thì cho tôi cái đó…”.
Quả thật là trong Hiệp hội Phát triển Trẻ ấu thơ của tôi có rất nhiều lớp học,
và mỗi lớp lại theo kế hoạch mà giáo viên chịu trách nhiệm soạn ra để tiếp
xúc với trẻ. Ngoài ra, trong tạp chí “Phát triển trẻ tuổi ấu thơ” và trong cuốn
sách đã xuất bản lần trước “Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn”, tôi cũng đưa ra
những cách nghĩ và tính khả thi của nhiều phương pháp giáo dục sớm cho trẻ.
Dù vậy, không có tài liệu nào nêu trên có thể trả lời hoàn chỉnh cho câu hỏi
trên. Và chắc cũng vì vậy nên mới dẫn tới câu hỏi này. Nếu có câu trả lời để
làm thỏa mãn người hỏi thì những việc mà tôi nói, hay những việc mà tôi định
viết trong cuốn sách này há chẳng phải là không cần thiết nữa hay sao. Nói
cách khác, chính suy nghĩ “khi nào nên làm gì, làm như thế nào” là cách nghĩ
đi ngược hoàn toàn với chủ trương của tôi, ngược hoàn toàn với quan điểm
giáo dục mới mà tôi đã cố gắng xây dựng lên từ trước đến nay.
Trong cuốn “Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn”, tôi đã nói rất nhiều rằng, quan
điểm trẻ con thì chỉ cần cho nghe truyện cổ tích, cho xem những bức tranh
đơn giản, cho học từ những bảng chữ cái dễ, là một quan điểm bảo thủ, phiến
diện. Dù biết thế, vậy mà vẫn có không ít các vị phụ huynh đòi hỏi cuốn “sách
giáo khoa” cho việc giáo dục trẻ này. Để thấy được, quả thật các vị vẫn còn
mặc định giáo dục trẻ tuổi ấu thơ theo mô hình giáo dục ở nhà trường, là phải
theo một cuốn sách giáo khoa nhất định, là phải theo một thời khóa biểu nhất
định. Đúng là ở trường lớp thì thôi đành phải theo tài liệu đã soạn sẵn nội
dung dạy, nhưng giáo dục sớm cho trẻ thơ mà tôi vẫn luôn nói đến không phải
là việc cố nhồi nhét tri thức vào trong đầu trẻ. Giáo dục trẻ ấu thơ mà tôi
muốn các bạn làm, đó là bằng phương pháp cho trẻ trải nghiệm khi thì luyện
tập ngoại ngữ, chữ Hán khó hơn chút, khi thì nghe kiểu âm nhạc thực sự chứ
không phải mấy bài đồng dao, để kích thích trí não trẻ, hướng đến những khả
năng to lớn hơn để xây lên trong các đường rãnh của tế bào não trẻ chính là
nền tảng cho trẻ có khả năng tiếp nhận được nhiều hơn.
Vì thế, sự tồn tại của “sách giáo khoa” là có hại. Lý do thứ nhất, vì tất cả đều
bị đóng khung theo một khuôn mẫu có sẵn dẫn đến giới hạn những điều thú vị
tình cờ sẽ gặp đâu đó trong cuộc sống. Lý do thứ hai, việc lựa chọn kích thích
theo một cách riêng để mang lại cho trẻ đáng lẽ chỉ có người mẹ mới làm
được, nếu có sách giáo khoa thì sự độc đáo riêng biệt ấy sẽ không còn nữa,
mà chỉ là sự phó mặc cho người khác. Trong giáo dục sớm cho trẻ, những
người mẹ, các bạn hãy nhớ rằng chính các bạn là sách giáo khoa! Trong cuộc
