hoang giết nốt trâu bò, lợn gà còn sót lại, đốt phá các vựa thóc. Các lũy tre
bao bọc quanh làng đều bị phá sạch và san phẳng.
Một nhân chứng kể lại: “Cái năm 1930 khủng khiếp đó, tôi là học sinh
tiểu học trường làng, tôi còn nhớ đã nhìn thấy nhiều biểu ngữ Pháp dán trên
tường khắp đường cái trong làng minh họa những người khởi nghĩa như
những kẻ sát nhân đốt phá nhà cửa, chặt đầu trẻ em, hãm hiếp đàn bà con gái
công khai giữa chợ.” Ngay cả những người có họ hàng xa với những người
nổi dậy cũng bị kết án như kẻ phạm tội nặng, cấm không được đi làm, đi
học. Chính quyền thuộc địa bỏ tù hoặc đày đi biệt xứ khoảng 70.000 người
cả cộng sản lẫn quốc gia, xử tử 700 người khác không qua xét xử tại tòa dù
chỉ là giả tạo. Cuộc khủng bố đàn áp dã man đó không làm Pháp bị thiệt hại
gì. Chỉ có hai người Pháp bị thiệt mạng trong các cuộc bạo loạn. Trong có
vài tháng, sức mạnh và hy vọng của những người theo xu hướng quốc gia
của Việt Nam Quốc dân Đảng và những người cộng sản đã bị dập tắt.
Bộ phận chủ chốt trong ban lãnh đạo đảng đều bị bắt. Rất nhiều người
bị bắt giam, đi đày hoặc xử tử. Nhiều cơ sở địa phương gần như bị triệt tiêu
hoàn toàn. Số sống sót còn lại phải chuyển vào bí mật cho đến khi có phái
đoàn của Mặt trận bình dân Pháp sang Đông Dương năm 1936. Một bài học
mà nhiều người nhận ra là: nông dân các vùng nông thôn thật sự là một sức
mạnh chính trị và quân sự tiềm ẩn đối với những ai muốn bảo vệ nhu cầu và
lợi ích của họ và muốn sử dụng họ. Những người theo chủ nghĩa cộng sản
đã biết rút ra bài học đó và đã vận dụng trong và sau Chiến tranh thế giới thứ
hai, nhưng những người theo xu hướng quốc gia thì không biết điều này.
Võ Nguyên Giáp tiếp tục cuộc sống “hai mặt”, ông không còn sự lựa
chọn nào khác, vì cuộc khủng bố trắng của Pháp đã lan khắp nước. Trong
lúc công khai làm việc nhiều giờ trong ngày cho báo Tiếng Dân thì ông cũng
ngày càng tham gia sâu vào hoạt động bí mật của đảng Tân Việt. Đây là một
cuộc sống khó khăn và nguy hiểm đối với một thanh niên mới vào tuổi 19.
Giáp phải luôn luôn cảnh giác đề phòng, nhận ra bất kỳ ai theo mình để kịp
thời đối phó. Ông biết mình là đối tượng điều tra của bọn nhân viên Phòng
