Trong những ngôi nhà, lính đánh thuê đùa ác xé toạc các bức chân dung
gia đình; các bức tranh bằng vải toan bị xé nát treo lủng lẳng trông thật thảm
hại. Phía trước cầu thang bằng đá hoa cương, một xạ thủ pháo binh cải trang
thành đàn bà, thu mình trong bộ váy khiêu vũ, bắt chước giọng đàn bà chỉ
đường cho Lejeune. Đám lính quậy phá vây xung quanh cười ngặt nghẽo,
quần áo của họ cũng lôi thôi, lếch thếch, người thì đội một bộ tóc giả đầy
bụi bặm, rủ lòng thòng xuống tận trán, người thì mặc chiếc áo redingot lấp
lánh những sắc màu nâu đỏ lưng áo bị rách được khâu lại rúm ró; một người
nữa găm đầy trên chiếc mũ cảnh sát nào thìa, nào cốc bạc moi ra từ chiếc
thùng to vừa bị đập vỡ toác. Chán ngấy trước cảnh tượng đó, Lejeune bĩu
môi leo lên tầng trên, nơi có căn phòng dành riêng cho Thống chế, ủng
nghiến lạo xạo trên những mảnh gốm vụn. Từ phòng khách nhìn ra hướng
ban công có những hàng cột chạm tượng người bán thân, Lejeune trông thấy
nhiều sĩ quan, cùng với lính hầu cận, giám sát viên mặc thường phục, vừa
khua môi múa mép vừa lựa chọn trong đống đồ đạc nào chân nến, nào lọ
pha lê trao cho gia nhân của họ bao gói lại nhét vào những chiếc két nhét
đầy rơm rạ. Trên ghế sofa, một Đại tá chỉ huy khinh kị binh đang trêu ghẹo
cô con gái của một chủ trang trại láng giềng. Cũng như các chị em khác, cô
bị trưng dụng vào phục vụ cho một đại đội kị binh. Một hầu phòng tay đeo
găng trắng nhoài người trên một chiếc dầm gỗ màu hồng cố tìm cách tháo
bộ đèn chùm. Lejeune nắm lấy chân anh ta.
– Đây không phải nhiệm vụ của con, thưa ngài. Người hầu phòng rối rít
thanh minh về việc ăn cắp của mình.
Bất ngờ, Lejeune tung một cú đá, hất tung chiếc dầm lên làm cho tên hầu
treo lơ lửng cùng với bộ đèn chùm, hắn chân tay khua loạn xạ, miệng kêu
ầm ĩ. Mọi người cười ầm lên, vỗ tay tán thưởng Lejeune; nhưng rồi chợt
nhận ra bộ sắc phục dành cho những người làm việc ở Bộ tham mưu mà anh
đang mặc, một viên tướng cấp lữ đoàn đi đến trao cho anh một chén rượu
Đức, cùng lúc đó, hai cánh cửa mở toang.
Masséna trong bộ áo choàng và giày hàm ếch đi vào phòng khách quát
tướng lên:
