Họ đi chầm chậm trước một ngôi nhà lưu động, nơi đang diễn ra một cảnh
diễn lạ lùng với các vai được phân đều cho những con rối và những người
lùn, phía đối diện là khán đài đầy lính Pháp và quân đồng minh đang ngồi
bệt dưới đất, trong đám lính tráng ấy, phần đông không hiểu gì về nội dung
lời thoại, nhưng thưởng thức vở diễn bằng cách nhận biết qua diễn xuất của
diễn viên, những người bằng xương bằng thịt và những diễn viên bằng gỗ .
– Họ diễn vở gì vậy? Henri hỏi.
– Họ diễn kịch Shakespeare, anh bạn thân mến ạ. Cứ nhìn cái chú nhỏ
với bộ râu giả và vương miện bằng bìa các tông kia kìa, chú ta nổi tiếng
trong món độc thoại đó: “Ta lo sợ cái gí? Lo sợ chính ta ư? (Périgord đọc và
diễn lại cảnh đó:) Ta đơn thương độc mã ư ? Richard yêu Richard. Đây: Tôi
là tôi. Có kẻ ám sát ở quanh đây ư? Không. Mà có: là tôi. Vậy nên hãy đi đi!
Ta cũng phải chạy trốn ư? Nếu ta trả thù chính ta ư? Than ôi, ta yêu ta. Vì
mọi điều tốt đẹp mà ta đã làm cho ta ư? Ồ không, ta hận ta vì mọi điều ghê
tởm mà ta đã phạm phải!”.
– Còn tôi, Henri thở dài, tôi hận tôi vì không biết tiếng Đức!
– Yên tâm đi anh bạn thân mến của tôi ạ, tôi lắp bắp mấy câu đó nhưng
cái tiêu đề của vở kịch được ghi rõ dưới tấm quảng cáo kia. Tôi còn thuộc
lòng cả Richard III
Trên sân khấu, những thằng lùn và những con rối vùng vẫy xung quanh
một cái ngai bằng gỗ sơn. Périgord nói thêm:
– Hồi V, cảnh 3.
* * *
Tại lâu đài Schönbrunn, trong phòng khách Laques, trên các bức tường
trang trí đầy hoa và chim được dát vàng lộng lẫy, Napoléon đang vục tay
vào trong chiếc hộp đựng thuốc lá bằng đồi mồi, lấy thuốc nhét vào tẩu.
Trong bộ quần áo ngủ bằng vải mềm trắng, một chiếc khăn madras
cuốn
tròn quanh đầu như kiểu khăn choàng bằng vải vùng Antilles, Ngài đang
