Chúng tôi thống nhất là sẽ bắt đầu từ trung đoàn 187. Trước khi lên
đường, tôi nói chuyện với tham mưu trưởng sư đoàn, thiếu tá P. V. Tséc-nô-
u-xốp. Đồng chí giới thiệu với tôi về kế hoạch huấn luyện chiến đấu, việc
tổ chức báo động chiến đấu, kể cho nghe về các cán bộ chủ chốt của bộ
tham mưu, trước hết là các trưởng ban tác chiến và trinh sát, mà sau này tôi
có dịp làm quen. Lúc chia tay, tôi hỏi đùa thiếu tá rằng đồng chí có thấy
khó làm việc với sư đoàn trưởng không. Thiếu tá mỉm cười trả lời:
– Sư đoàn trưởng của chúng tôi lúc nào cũng sôi sục, đôi khi đập bàn đập
ghế, nhưng làm việc với ông ấy vẫn thoải mái. Một chỉ huy thông minh và
cương nghị. Dựa vào một người như vậy thì tham mưu trưởng cứ là vững
như bàn thạch, chẳng còn lo gì nữa. Bản thân đồng chí đã trải qua từng cấp
chỉ huy. Một nhà chiến thuật cự phách. Sử dụng được hầu như đủ các loại
vũ khí… - Im lặng một lát, thiếu tá nói thêm: - Anh em cấp dưới quý mến
sư đoàn trưởng về sự ăn ở công bằng và hết lòng với mọi người.
Chúng tôi ở sư đoàn hai ngày. Tất nhiên, để tìm hiểu đến đầu đến đũa tất
cả các binh đội thì thời gian như thế là quá ít ỏi. Nhưng cảm tưởng chung là
đáng phấn khởi.
Chia tay với tướng A-bra-mít-de, chúng tôi đến mấy ngọn đèo gần nhất,
tắt qua dãy Các-pát. Chúng tôi nghiên cứu địa hình, tham gia cuộc thực
nghiệm được tiến hành theo lệnh của tư lệnh quân khu: cho xe tăng, pháo
có xe hoặc ngựa kéo, ô-tô và xe ngựa di chuyển trên đường núi. Qua đồng
hồ, chúng tôi theo dõi thời gian vượt đèo.
Xe chúng tôi bò trên con đường hẹp ngoằn ngoèo. Mưa dai dẳng, sương
mù dày đặc, đúng là tiết trời cuối thu, dễ có cảm giác là đến đá cũng phải
thối rữa vì mưa. Trên đoạn đường dốc và ở những chỗ “cua” gấp, xe chúng
tôi đi cheo leo, xểnh một tí là có thể lao xuống vực sâu. Con đường uốn
khúc như rắn lượn quanh sườn núi, cây cối rậm rạp. Bên lề đường, những
cây dẻ gai to lớn kết thành hàng trông như từng đội tiêu binh.
Thỉnh thoảng, hễ gặp một mảnh đất màu mỡ là lại thấy bên đường mọc
lên một trang trại đơn sơ gồm một ngôi nhà nhỏ với vườn tược, chuồng,
kho liền bên. Chúng tôi dừng lại bên một trang trại để cho máy nguội và
