tôi và ngạc nhiên: ”Làm sao bà có thể cứu được đến một trăm bốn mươi
thương binh? Trông bà rất trẻ con và bé tí trên các tấm ảnh hồi chiến tranh
của bà!” Nhưng có thể tôi đã cứu đến hai trăm, hồi đó ai mà đi đếm? Tôi
thậm chí không hề nghĩ đến chuyện ấy, dẫu sao, chúng tôi sẽ không hiểu
được chuyện đó. Trận đánh đang ác liệt, những người đàn ông đang tuôn
hết máu của họ ra, mà tôi, tôi lại ngồi đó ghi vào sổ tay sao? Không bao giờ
tôi chờ cho một trận đánh chấm dứt, tôi bò ra khi đang đánh nhau và tôi cố
kéo thương binh về. Nếu một cậu con trai bị một mảnh pháo, nếu tôi chỉ
đến được chỗ cậu ấy một hay hai giờ sau, thì tôi chẳng làm được gì nữa,
cậu ấy đã bị cơn mất máu giết chết rồi.
Tôi bị thương ba lần và ba lần bị chấn động. Trong chiến tranh, mỗi
người có một ước mơ: một số người, mơ được trở về nhà, số khác, được
đến tận Berlin, nhưng tôi, tôi chỉ có một ý nghĩ: còn sống cho đến sinh nhật
tôi, để mừng tuổi mười tám. Tôi không biết vì sao, nhưng tôi sợ chết sớm
hơn, không bao giờ đến được tuổi ấy. Lúc nào tôi cũng mặc quần, mũ calô
trên đầu, bao giờ cũng rách rưới, vì lúc nào tôi cũng bò bằng đầu gối, lại
dưới sức nặng của một thương binh. Tôi không tin nổi là một ngày nào đó
tôi có thể đứng lên và bước đi bình thường, thay vì bò. Cái đó nữa, cũng là
một ước mơ. Một lần ông sư đoàn trưởng nhìn thấy tôi và hỏi: “Cô bé này
là thế nào đây? Sao lại giữ cô ấy ở đây? Tốt hơn hết là trả cô ấy về đi học.”
Tôi nhớ một hôm... tôi hết sạch băng... Các vết thương do đạn tệ hại đến
nỗi một vết phải dùng cả một gói băng. Tôi xé đồ lót của tôi ra và tôi bảo
các cậu con trai: “Nào, cởi nhanh quần đùi của các cậu ra, áo may ô của các
cậu nữa, tôi có những người đang chết đây này.” Họ cởi đồ lót của họ và xé
thành từng mảnh. Tôi không bao giờ thấy ngượng trước mặt họ, họ như
những anh em trai của tôi, tôi cũng như em út của họ. Chúng tôi ba người
cùng nắm tay nhau mà đi, người đi giữa ngủ một hay hai tiếng. Rồi chúng
tôi thay phiên.
Khi tôi thấy một hố chôn chung, tôi quỳ xuống. Trước mỗi nấm mồ tập
thể... Bao giờ cũng quỳ...”
