tháng, thì đã có một tên khốn nạn tố cáo chúng tôi. Một kẻ cũng giống như
mọi người, đã có vợ, hai con... Y đến đồn cảnh sát và báo là chúng tôi đã
rước những người lạ về nhà. Ngày hôm sau, bọn Đức đi mô tô đến. Chúng
tôi đã van xin, chúng tôi đến quỳ gối, nhưng chúng làm cho chúng tôi tin
rằng chúng chỉ dẫn các cậu ấy về gần nơi cư trú thật của các cậu. Tôi đã
cho Sachko bộ quần áo của ông tôi. Tôi nghĩ là cậu ấy sẽ sống...
Kỳ thực, chúng dẫn các cậu ra khỏi làng... Và bắn chết hết... Tất cả...
Cho đến người cuối cùng... Những người tử tế thế và trẻ thế. Rất trẻ!
Chúng tôi gồm chín người đã nhận họ về và cả chín người, chúng tôi quyết
định phải làm một ngôi mộ cho họ. Năm người trong chúng tôi lo việc lôi
được họ ra khỏi hố, trong khi bốn người khác canh chừng để tránh bọn Đức
bất ngờ ập đến. Không thể làm tay không, bởi vì trời nắng đổ lửa và các
xác đã phải nằm đó từ bốn ngày. Chúng tôi cũng sợ xâm phạm xác họ khi
dùng xẻng... Nên chúng tôi đặt họ mỗi người trên một chiếc nastolnik
và
kéo đi. Chúng tôi cũng mang theo nước, và dùng khăn choàng bịt mũi, để
không bị ngất đi. Chúng tôi đào một ngôi mộ trong rừng, đặt người này
cạnh người kia. Chúng tôi dùng chăn phủ đầu họ lại... Chân họ nữa...
Trong suốt một năm, chúng tôi không nguôi được, chúng tôi không
ngừng khóc than cho họ. Và mỗi người đều nghĩ: chồng mình ở đâu, con
trai mình ở đâu? Có còn sống không? Bởi từ chiến tranh có thể trở về,
nhưng từ mộ thì chẳng bao giờ...”
“Chồng tôi là một người tốt và tử tế. Chúng tôi sống cùng nhau chưa
được một năm rưỡi. Khi anh ra đi, tôi đang mang thai đứa con của chúng
tôi. Anh không nhìn thấy con gái chúng tôi, tôi đã sinh khi không có anh.
Anh ra đi vào mùa hè, và tôi sinh con vào mùa thu.
Tôi còn cho nó bú, nó chưa được một tuổi. Tôi ngồi trên giường, đang
cho nó bú. Có ai đó gõ vào cửa sổ: “Lena, họ mang đến một cái giấy, về
chồng cô đấy.” (Những người phụ nữ đã đón đường nhân viên bưu chính,
để tự họ mang tin đến cho tôi.) Tôi ôm đứa bé trong lòng, và khi tôi nghe
thế, một tia sữa đã bắn ra từ vú tôi, nó văng hết xuống đất. Con bé thét lên,
