đủ sức. Người chỉ huy bèn hô to: “Một tràng!” Và tràng đạn át cả tiếng
khóc.
Và tôi thật xúc động vì tấm lòng cao cả của người mẹ, cô thấy đấy - cho
đến hôm nay tôi vẫn nghĩ đến chuyện đó - trong nỗi đau mênh mông của
mình, trong khi người ta chôn con trai bà, bà vẫn còn tấm lòng để khóc
những người con trai khác, như họ là con trai bà.”
Larissa Leontievna Korotkaïa,
du kích
“Tôi trở về làng tôi...
Trẻ con chơi trước nhà chúng tôi. Tôi nhìn chúng và tôi nghĩ: “Đứa nào
là con gái tôi?” Chúng đều giống nhau. Tất cả đều cắt tóc ngắn, như ngày
xưa người ta cắt lông cừu, hàng loạt. Tôi không nhận ra con gái tôi, tôi hỏi
đứa nào trong bọn là Lioussia. Lúc đó tôi thấy một trong các cậu con trai,
mặc một chiếc áo sơ mi dài, chạy lao về phía nhà. Khó phân biệt trong đám
đứa nào là con trai đứa nào là con gái, vì chúng đều mặc giống nhau. Tôi
hỏi lại:
“Vậy, trong các cháu, đứa nào là Lioussia?
Chúng chỉ tay về phía nhà. Và tôi hiểu cậu bé vừa chạy về nhà là con gái
tôi.
Một lúc sau, một bà cụ dắt tay đưa nó ra khỏi nhà - đấy là bà ngoại tôi,
mẹ của mẹ tôi. Bà dẫn nó đến chỗ tôi:
“Đi, đi. Người ta sắp mắng bà mẹ này vì tội đã bỏ rơi chúng ta đấy.”
Tôi đi ngựa, tôi đội mũ calô và mặc quân phục. Chắc chắn là con gái tôi
tưởng tượng mẹ nó giống bà nó và những phụ nữ khác. Thế mà, nó nhìn
thấy trước mặt nó một người lính. Phải khá lâu nó mới chịu để cho tôi ôm
nó trong vòng tay tôi, tôi khiến nó sợ. Tôi chẳng có gì phải trách nó, nói
cho cùng, có phải tôi đã nuôi lớn nó đâu, nó đã lớn lên với các bà của nó.
