“Tôi vừa mười tám tuổi... Người ta mang đến cho tôi một bức thư triệu
tập: tôi phải trình diện ở ủy ban hành chính quận với đồ ăn cho ba ngày, hai
bộ đồ lót để thay, một cái ca và một cái thìa. Cái đó có tên là: lệnh động
viên đến mặt trận lao động.
Họ đưa chúng tôi đến Novotroïtsk, trong vùng Orenbourg. Chúng tôi bắt
đầu làm việc ở nhà máy. Lạnh dữ dội đến nỗi chiếc áo măng tô của tôi đóng
băng trong phòng. Tôi gỡ nó xuống: nó nặng như một khúc củi. Chúng tôi
làm việc trong bốn năm, không nghỉ phép, không có ngày nghỉ.
Chúng tôi nóng lòng chờ chiến tranh chấm dứt. Một đêm, lúc ba giờ
sáng, nhiều tiếng ồn trong ký túc xá: giám đốc nhà máy đến cùng toàn bộ
quan chức: “Chiến thắng rồi!” Và tôi, tôi không sao ngồi dậy được trên
giường, người ta dựng tôi dậy, tôi ngã nhào. Niềm vui gây cho tôi một cú
sốc. Sáng hôm sau, khi ra đường, tôi muốn ôm hôn mọi người...”
Ksenia Klimentievna Belko,
chiến sĩ trên mặt trận lao động
“Mới đẹp làm sao, từ ấy: chiến thắng...
Chiến thắng... Các bạn tôi hỏi: “Cậu sẽ làm gì?” Mà, trong chiến tranh,
chúng tôi phải chịu đói kinh khủng. Chúng tôi mơ được ăn dù chỉ một lần
cho đã no. Tôi có một giấc mơ: hễ tôi lĩnh được món lương đầu tiên sau
chiến tranh, tôi sẽ tự thưởng cho mình trọn một thùng bánh bích quy. Tôi sẽ
làm gì sau chiến tranh? Đương nhiên, nấu ăn. Và cho đến hôm nay, tôi vẫn
làm việc trong ngành lương thực tập thể.
Câu hỏi thứ hai: “Khi nào cậu lấy chồng? Nhanh nhất có thể... Tôi mơ
được ôm hôn. Tôi thèm ôm hôn đến điên lên... Xin đừng cười tôi... Tôi
muốn hát. Hát! Kìa, cô xem... Cô cười đấy à... Nhưng tôi muốn hát...”
Elena Pavlovna Chalova,
phụ trách Komsomol một tiểu đoàn bộ binh
