bươm, thực sự là tôi đi chân trần... Tôi chứng kiến những gì? Ở vùng
Moguilev, tôi thấy một nhà ga bị ném bom. Một đoàn tàu chở bọn trẻ con
đang ở sân ga. Người ta đưa bọn trẻ ra qua cửa sổ: những đứa trẻ ba, bốn
tuổi. Gần ngay đấy có một khu rừng và thế là chúng chạy trốn vào đấy.
Đúng lúc ấy, những chiếc xe tăng Đức xuất hiện, chúng lao thẳng vào bọn
trẻ. Chẳng còn lại chút gì của bọn nhóc ấy... Ngay đến hôm nay, một cảnh
tượng như thế cũng khiến bất cứ ai mất trí. Nhưng trong chiến tranh, người
ta đã đứng vững... Nhiều người chỉ rơi vào tình trạng điên loạn khi chiến
tranh đã kết thúc...
Rồi đơn vị chúng tôi bị bọn Đức bao vây. Tôi có nhiều thương binh, mà
chẳng chiếc xe nào chịu dừng lại để đón họ. Còn bọn Đức thì đã đến sát
gót, chúng chỉ còn chút xíu nữa để khép kín gọng kìm. Một sĩ quan bị
thương cho tôi mượn khẩu súng ngắn của anh: “Cô có biết bắn không?”
Nhưng tôi làm sao biết được? Tôi chỉ nhìn thấy những người khác làm như
thế nào. Tôi cũng cứ cầm lấy súng và bước ra đường để chặn các xe cam
nhông. Chính ở đấy lần đầu tiên tôi chửi thề. Rất đàn ông. Một tràng đẹp đẽ
những thứ tục tĩu chọn lọc... Các xe cứ phóng vụt qua. Lần đầu, tôi bắn lên
trời... Tôi biết chúng tôi không thể chuyển thương binh bằng cáng. Chúng
tôi không thể dẫn họ đi. Họ van chúng tôi: “Các cậu, kết liễu chúng tôi đi,
đừng bỏ chúng tôi thế này.” Phát súng thứ hai. Viên đạn bắn thủng phía sau
một chiếc cam nhông. “Đồ ngốc! Ít ra cũng học bắn đã chứ!” Những chiếc
cam nhông đã hãm lại. Họ giúp chúng tôi đưa thương binh lên xe...
Nhưng cuộc chiến ác liệt nhất còn ở phía trước chúng tôi, ác liệt nhất là
Stalingrad... Có chiến trường nào lại đến như thế?... Cả một thành phố:
những con đường, những ngôi nhà, những căn hầm. Hãy vào đấy mà lấy ra
cho được một thương binh! Cả cơ thể tôi chỉ duy nhất là một bọc máu
mênh mông. Và quần tôi hoàn toàn đẫm máu. Ông thượng sĩ mắng chúng
tôi: “Này các cô gái, tôi không còn quần dự trữ đâu đấy, đừng có mà đến
đòi tôi.” Khi đã khô, những chiếc quần cứng đanh lại, còn hơn là nhúng
trong bột hồ: mặc vào có thể bị thương. Trên người chúng tôi không còn
một milimét vuông vải sạch, mùa xuân, chúng tôi chẳng có gì cả để mà trả
