thiệt hại cho cá nhân ông vì lẽ ra ông đã được học bổng đó. Nhưng ông đã
không nạp đơn dự tuyển. Không nạp trong năm đầu vì cho là một tháng
không đủ cho ông chuẩn bị. Nhưng ông cũng không có ý định nộp đơn cho
hai năm sau. Ông đi kiện. Có thể những gì ông nêu ra đều đúng. Trong
trường họp đó, tôi tin tòa án sẽ xử rất công bằng cho ông. Hãy tin như vậy
vào lúc này, và không nên nói rằng nếu ông thua thì chúng ta sẽ đi cho đến
cùng. Chỉ nên nói là nếu có bất công trong vụ xử, ông Luyện sẽ chống án;
và, mỗi người trong cộng đồng sẽ tùy vào thẩm định riêng về tính bất công
của tòa án, yểm trợ việc chống án của ông. Nhưng, trong bất cứ trường hợp
nào, đây vẫn không phải là vụ kiện giữa cộng đồng Việt Nam hải ngoại với
trường UMass. Tôi không đồng ý với những vận động có tính mập mờ như
vậy.
Từ những ngày đầu của vụ kiện cho đến nay, biết bao nhiêu vấn đề được
nêu ra trên báo chí, trong những họp báo, lặp đi lặp lại rất nhiều lần. Những
vấn đề đó, trực tiếp hay gián tiếp, liên quan đến nội dung ý thức tự do của
bài viết này. Tôi xin được lần lượt trình bày, dưới dạng câu hỏi, cùng nhận
định riêng của mình.
Ai có quyền viết về cộng đồng Việt Nam hải ngoại?
Ai cũng có quyền viết về cộng đồng Việt Nam hải ngoại hay bất cứ cộng
đồng nào, hay viết về đảng Cộng Sản Việt Nam, hay về bất cứ thứ gì. Ở
nước Mỹ ai cũng có quyền xuất bản tác phẩm của mình. Ở trong đại học
Mỹ, giáo sư nào cũng có quyền lựa chọn bất cứ tác phẩm nào để dùng làm
tài liệu giảng dạy. Ông ta chỉ chịu trách nhiệm với hội đồng khoa và trường
đại học về sự lựa chọn đó. Ở trong nước, GS Trần Trọng Ðăng Ðàn đã viết
một cuốn sách về người Việt ở nước ngoài.
Ai ở hải ngoại cấm ông
được? Cũng như, ai cấm không cho Việt kiều về mua cuốn sách đó đem
sang? Cũng vậy, ai cấm được những học giả người Mỹ đọc cuốn sách đó
rồi đem vào giảng dạy trong đại học? Thực tế: Ngày hôm nay, cuốn sách đó
có khả năng cung cấp một nụ cười thoải mái nơi người đọc ở hải ngoại, dù
