Nam tương đối giữ được đôi mắt sáng suốt và sự biểu lộ chân thật nhất về
những cảnh đời của xã hội Việt Nam” (trang 197); v.v. Tôi không biết
người trong nước có xem đây là âm mưu của các đại học Mỹ nhằm đưa
“bọn trốn chạy tổ quốc” về viết lại lịch sử, hay nhục mạ xã hội xã hội chủ
nghĩa Việt Nam?
Những tuyển viên đến từ Việt Nam đã viết gì về cộng đồng Việt Nam
hải ngoại?
Trước khi chương trình bắt đầu, những vấn đề “viết lại lịch sử” hay “nhục
mạ” dù có được dùng với bất cứ luận cứ nào đều mang tính giả định. Sau
ba năm, vấn đề đã tương đối rõ ràng mặc dầu vẫn còn một số tuyển viên
chưa nộp kết quả nghiên cứu hoàn chỉnh. Thử lấy trường hợp ông HNH
làm ví dụ, ông đã viết gì? Tôi có đọc được tiểu luận của ông, viết cho đề
án, nhan đề Ðọc Văn Học Việt Nam Hải Ngoại. Thật tình, tôi hơi ngạc
nhiên. Tiểu luận này thiếu cái sắc bén và cô đọng thường thấy nơi HNH,
như trong bài Về Một Ðặc Ðiểm Của Văn Học Nghệ Thuật Ở Ta Trong Giai
Ðoạn Vừa Qua,
một bài viết đã tạo cho ông một vóc dáng trong giới làm
văn học Việt Nam sau 1975, nhưng đồng thời bắt ông trả một giá không
nhỏ ở ngoài đời. Cũng không sánh được với bài Những Chiếc Lá Bay Qua
Ðại Dương,
ông viết cách đây 8 năm, về đời sống của người Việt ở Mỹ.
Trong tiểu luận viết cho WJC, ông đưa ra một cách nhìn đầy triết lý về cái
“hoàn hảo lơ lửng tỏa ra từ lối sống của cộng đồng” để đọc văn học Việt
Nam hải ngoại, dựa trên một quan niệm về cái đẹp của Trần Ðức Thảo vào
những ngày cuối đời của triết gia này, “...cái đẹp trong sự hoàn thiện những
quá trình nghiệm sinh.” Một cách nhìn khá đặc biệt. Rất tiếc, ông không đi
tới cùng. Nhưng, phải công bình với ông, ông không viết lại lịch sử cũng
như không hề nhục mạ cộng đồng. Ông Luyện có nêu ra hai điểm để chỉ
trích ông.
