Lãnh tụ phong trào đòi độc lập cho Maroc; trong những năm 1920 cầm
đầu cuộc tranh đấu chống Tây Ban Nha và Pháp, bị đày sang đảo Réunion;
đến Le Caire trú ngụ năm 1947 và gây dựng tại đây một Ủy ban Giải phóng
Maghreb.
(chú thích của người dịch) địa danh vùng Tây Bắc châu Phi gồm các xứ
Algérie, Maroc, Tunisie.
(chú thích của người dịch) Diễn ra tại vùng rặng núi Rif, bắc Maroc, các
năm 1925-1926, giữa quân của Abd El-Krim và quân Tây Ban Nha rồi
quân Pháp.
Xem Abdelkrim El Khattabi [dit Abd El-Krim] et son rôle dans le
Comité de libération du Maghreb (Abd El-Krim và vai trò của ông trong
Ủy ban Giải phóng Maghreb), trích dẫn trong Histoire d’Anh Ma (Lịch sử
Anh Ma) của Abdallah Saaf, Paris, 1996.
Xem Abdallah Saaf, sách đã dẫn.
Xem Nelcya Delanoë, Poussìères d’Empire (Những hạt bụi đế quốc),
Paris, 2002.
Xem Jacques Dalloz, Georges Bidault, biographie politique (Georges
Bidault, tiểu sử chính trị), Paris, 1993.
(chú thích của người dịch) “Đảng thuộc địa” (Parti colonial), cuối thế kỉ
XIX và đầu thế kỉ XX, là một nhóm áp lực đúng hơn là một đảng, gồm
khoảng 15.000 hội viên thuộc nhiều khuynh hướng khác nhau, hoạt động
trong nghị viện, trên báo chí, trong các giới kinh doanh..., nhằm lôi cuốn dư
luận và thúc đẩy chính quyền xâm chiếm, lập và giữ các thuộc địa.
Aux frontìères de l’Union franςaise. Indochine, Tunisie, Paris (Nơi biên
thuỳ Liên hiệp Pháp. Đông Dương, Tunisie, Paris), Paris, 1953.
Journal officiel (Công báo), Paris, 11/5/1954.
Xem chứng từ của Mohamed Harbi, «L’écho sur les rives de la
Méditerranée» (Tiếng dội bên bờ Địa trung hải), tạp chí Carnets du
Vietnam, tháng 2, 2004.
Hội nghị đầu tiên, tháng 4, 1955, của các nước phi liên kết: 29 nước
tham dự, trong số đó có Indonésie của Sukarno, Trung Quốc của Mao
