tập thơ vẫn không được kiểm duyệt để đưa in, do đó tác giả đã đề nghị nhà
xuất bản in ra ronéo 200 bản tặng anh em bạn bè đọc chơi. Bây giờ chúng
ta chỉ có thể xét qua tập thơ này căn cứ vào bài đọc sách của nhà phê bình
Phạm Việt Tuyền
Tập thơ gồm 29 bài và một bài tựa “triết lý một cách thơ mộng về thi ca,
chế độ kiểm duyệt sách và “trò chơi” in ronéo những tác phẩm bị cấm”. Có
thể có một vài ý niệm về tập thơ qua các tên bài trong tập như sau: Sân bắn,
Nhìn em nhìn thành phố quê hương, Tắm, Đám tang Nguyễn Duy Diễn, Cắt
tóc ăn Tết, Dặn vợ sắp cưới, Bao giờ, Xin lỗi về những lầm lẫn dĩ vãng, Vết
sẹo, Nhìn thấy mình trong quân trường nhắn bạn, Cầu siêu cho Nguyễn
Quan Đại chết ở Khe Sanh, Thằng Sỹ chết, Chào nhau, Tám phố Sài Gòn,
Hỏi bạn, Buillding, Định mệnh chân dài, Lời năn nỉ. Hỏi thăm Sài Gòn,
Giã từ khóa đàn anh, Chim, Vẽ, Nguyền rủa ngày, Ném đá, Hỏa châu và
huyền thoại, Chỗ nằm của ta, Lời dặn bản thân, Tóc, Điểm danh. Những
bài thơ này Nguyên Sa viết khi đang từ nhà giáo phải đăng lính, chúng đã
được đăng trên các báo chí Sài Gòn những năm ấy.
Đọc các tên bài đã phần nào đoán hiểu được nội dung tập thơ. Theo Phạm
Việt Tuyền, nội dung đó là: “Không thích bị cưỡng bách đi lính, không ưa
cuộc chiến tranh đang gieo rắc chết chóc đau thương cho toàn dân Việt,
không chịu đựng nổi những cái nhố nhăng trong xã hội Việt Nam Cộng
Hòa các năm sáu mươi. Ý lớn nhất là cái ý thứ hai liên quan đến chiến
tranh và hòa bình”.
Nhà thơ đang từ thầy giáo đứng trên bục giảng bị ném vào quân trường,
ngơ ngác giữa sân bắn:
Bia lên ta thấy thân người
thấy ta thấy địch thấy đời lãng du
thấy tay dư thấy chân thừa
thấy tai nghễnh ngãng mắt mù óc không
Đứng trước một building nhà thơ đã tự hỏi phải đứng trên tầng nào mới
thấy được hận thù trôi xuôi, thống khổ nhẹ bớt, nhục nhã rút đi, chiến tranh
