thư từ và điện thoại trao đổi với bạn bè cũ, mới trong nước và ngoài nước,
tôi thấy một “Việt Nam mới” rất khác, so với Việt nam cơ cực và kìm hãm
những năm 75- 85, thời tôi còn ở nhà. Ðó là chuyện rất đáng mừng. Cởi
mở, tự do, sung túc, hiện đại hơn, và bắt đầu có mặt vào các sinh hoạt thế
giới... Cả chuyện Việt kiều vượt biên bất hợp pháp cũng được tự do về
thăm nhà, thăm nước phải kể là một trong những điều vui vẻ... (Nhưng có
người nêu thắc mắc: nếu hằng năm người Việt nước ngoài không gửi về
nước trên dưới 2 tỉ USD, năm 2002 thì con số tổng kết là 2,4 tỉ, thì chính
sách của nhà nước ta sẽ ra sao?!)
TVT:Tôi nghĩ chúng ta không nên xen chuyện tiền bạc, trần tục vào câu
chuyện nghiêm chỉnh như thế này. Chị là nhà văn. Chị đánh giá như thế
nào về sự giao lưu văn học trong và ngoài nước?
HB: Tôi sinh hoạt trong giới những người làm văn nghệ ở hải ngoại nên
thường theo dõi ở lãnh vực này, việc giao lưu sách vở báo chí trong và
ngoài nước chưa hoàn toàn tự do thoải mái, nhưng trong những năm gần
đây, một vài tác phẩm có giá trị ở ngoài nước đã được phép chính thứcin lại
trong nước, như tập trường thiên Sông Côn Mùa Lũ của anh Nguyễn Mộng
Giác, một vài truyện ngắn của tôi và các bạn khác đã do Nhà xuất bản Phụ
Nữ TP Hồ Chí Minhin lại trong một tuyển tập, và sốt dẻo nhất, tôi được
Hoàng Ngọc-Tuấn ở Úc cho hay, quyển Văn Học Hiện Ðại và Hậu Hiện
Ðại qua ThựcTiễn Sáng Tác và Góc Nhìn Lý Thuyết sẽ được Trung Tâm
Ngôn Ngữ & Văn Hóa Ðông Tây hợp cùng NXB Ðại Học Sư Phạm Hà Nội
in lại ở Việt Nam. Thật là một tin vui, vì chẳng bõ công chúng tôi hợp sức
làm chung tạp chí Hợp Lưu 12 năm trước đây, với cố gắng làm một cây cầu
giới thiệu văn học trong nước với người nước ngoài và ngược lại. Ở hải
ngoại, nhóm Hợp Lưu bị chụp mũ là cộng sản, thì ở trong nước lại cho là
một bọn xịa, hoặc là diễn biến hòa bình! Rõ chán mớ đời. Tôi cũng được
biết giáo sư Phan Cự Ðệ và nhóm khác gồm các giáo sư Hoàng Ngọc Hiến,
Nguyễn Huệ Chi trong nước đang chuẩn bị soạn bộ Văn học Việt Nam của
cả hai miền Nam-Bắc.
Trong tương lai, những dự án hợp tác như thế sẽ định vị lại các giá trị từ
