êm ru thôi mà. May mà Tĩnh Huệ được trở về, đi tu. Ấy cũng là nhờ cái
đức của chàng. Chứ hàng chục người khác, chết già, chết héo nơi thâm
cung lạnh lẽo. Còn Phạm Ngộ làm quan được tiếng là thanh liêm. Tài
không bằng Trương Hán Siêu. Nhưng đức độ chả kém ai. Hẳn chàng còn
nhớ chuyện Hán Siêu nói chơi: “Phạm Ngộ và Lê Duy ăn hối lộ”. Vua nghe
được liền phán: “Hán Siêu là hành khiển làm quan ở sảnh, Phạm Ngộ là
thẩm hình làm quan ở viện, ta đều tin như nhau cả, sao lại để cho ta tin
quan ở sảnh, mà ngờ quan ở viện”. Rồi bèn cho đối chất. Hán Siêu đuối lý
phải phạt 300 quan tiền. Không bao lâu sau lấy Phạm Ngộ làm quan tri
chính sự đồng trị, Thượng thư tả trị sự, chức ngang với Hán Siêu.
- Sau chuyện đó ta đã dặn nó. - Ngũ Lão mỉm cười nói - Làm quan mà
chỉ cốt giữ cho thanh liêm là chỉ biết lo cho bản thân mình. Là vị quan tốt
trước hết phải biết lo điều dân lo. Thấy dân bị oan sai, dù có phải mất chức
cũng vì dân mà đòi cho được công bằng, lẽ phải. Nó nghe ra khiến ta rất
mừng.
Phạm Ngũ Lão biết mình không thể qua khỏi mới dặn vợ con rằng:
- Sau khi ta mất thì chôn ở phủ Vườn Cau. Ba năm sau cải táng, lấy da
con ngựa tía đã thuộc để trong phòng đọc sách của ta gói xương ta lại rồi
cho vào tiểu, đưa về quê nhà. Không được xây lăng mộ to làm gì. Cứ đặt
xương cốt của ta phía dưới phần mộ của ông bà nội là được.
Năm 1320, mùa đông tháng 11, Điện súy Phạm Ngũ Lão qua đời, thọ 66
tuổi. Vua Minh Tông thương tiếc vô cùng, nghỉ chầu năm ngày
. Đó là ân
điển đặc biệt.
Ngay sau khi Phạm Ngũ Lão mất, dân làng Phù Ủng tự góp tiền xây đền
thờ ông ở ngay tại nền đất ngôi nhà ông sinh ra. Hàng năm, dân làng còn tổ
chức lễ hội từ 11 đến 14 tháng Giêng để tưởng niệm người anh hùng “đan
sọt” có công cứu nước giúp đời. Không chỉ có dân làng Phù Ủng mà dân ở
phủ Thượng Hồng và nhiều địa phương khác trên toàn quốc về dự hội…
Phạm Ngũ Lão còn được phối thờ ở đền Kiếp Bạc bên cạnh Hưng Đạo Đại
vương.
