cái xấu cũng không kích thích cái tốt, nếu công chúng không nhìn vào
những gì được làm; nhưng không có tính công khai thì họ làm sao có thể
kiểm tra cũng như khích lệ cái mà họ không được phép nhìn thấy? Việc tổ
chức hoàn hảo lý tưởng của một công sở là sao cho ở đó quyền lợi của viên
chức hoàn toàn trùng hợp với trách nhiệm của anh ta. Chỉ hệ thống đơn
thuần thôi sẽ không làm được điều đó, nhưng không có một hệ thống thích
đáng được trù liệu cho mục tiêu thì lại càng không có cơ may để cho điều
đó được thực hiện.
Những gì chúng ta đã nói về việc sắp xếp quản trị chi tiết của chính
thể càng hiển nhiên đúng với việc tổ chức toàn cục của chính thể. Mọi
chính thể có mục tiêu trở thành ưu tú đều là tổ chức của bộ phận nào đó của
các phẩm chất tốt hiện hữu trong các cá nhân thành viên của cộng đồng
nhằm điều khiển các công việc tập thể của họ. Một hiến pháp mang tính đại
diện là phương tiện để đem chuẩn mực chung về trí tuệ và tính thiện lương
đang tồn tại trong cộng đồng cũng như trí tuệ và phẩm hạnh cá nhân của
các thành viên khôn ngoan nhất, quy vào chính thể trực tiếp hơn và đầu tư
chúng vào chính thể với ảnh hưởng rộng lớn hơn so với ảnh hưởng của
chúng có thể có trong bất cứ kiểu cách tổ chức nào khác; dù rằng trong kiểu
cách tổ chức nào khác ấy thì ảnh hưởng đó cũng là ngọn nguồn sản sinh ra
mọi cái tốt có trong chính thể và làm cho mọi cái xấu không thể gây trở
ngại. Các thiết chế của đất nước tổ chức thành công càng nhiều các phẩm
chất tốt, và kiểu cách tổ chức càng tốt bao nhiêu thì chính thể càng ưu tú
hơn bấy nhiêu.
Vậy là giờ đây chúng ta đã có cơ sở cho sự phân chia hai mặt giá trị
mà mọi hệ thống thiết chế chính trị có thể có được. Nó bao gồm một phần
là mức độ tiến bộ tinh thần chung của cộng đồng mà các thiết chế ấy xúc
tiến, sự tiến bộ ở đây bao gồm các mặt trí tuệ, phẩm hạnh, tính tích cực
thực tiễn và tính hiệu quả; và một phần nữa là mức độ của sự hoàn hảo mà
các thiết chế ấy tổ chức lại giá trị đạo đức, trí tuệ và tính tích cực đã có sẵn,
sao cho nó tác động hiệu quả nhất tới các hoạt động công cộng. Người ta
phán xét chính thể thông qua tác động của nó lên con người, tác động của
