phần nhiều có tính kinh nghiệm hơn là có tính triết lý, có thể xem là điểm
chủ chốt của tính ưu việt của các học thuyết chính trị trong hiện tại so với
các học thuyết của thời kỳ trước đây, thời kỳ mà người ta thường tuyên cáo
một nền dân chủ đại diện của nước Anh hay Pháp bằng các luận cứ cũng có
thể áp dụng thích hợp ngang bằng để chứng minh cho hình thức chính thể
của người Bedouins hay Malays. Trạng thái của các cộng đồng khác nhau
về mặt văn hóa và phát triển thay đổi từ phía thấp với điều kiện không cao
hơn bao nhiêu so với loài vật phát triển nhất. Tới phía cao thì khoảng cách
cũng khá lớn và tương lai có thể còn nới rộng nó ra nhiều hơn nữa. Một
cộng đồng chỉ có thể phát triển từ một trong các trạng thái ấy vươn lên mức
cao hơn bởi sự hội tụ các ảnh hưởng, và trong số ảnh hưởng đó chính thể
đối với các thần dân là ảnh hưởng chủ chốt. Trong mọi tình trạng cải tiến
đã từng đạt được của con người thì, ngoại trừ đức tin tôn giáo, bản chất và
mức độ của quyền uy thực hành trên các cá nhân, sự phân bố quyền lực và
các điều kiện ra lệnh cùng tuân phục, là những ảnh hưởng hùng mạnh nhất
làm cho họ thành những người như hiện hữu và khiến họ trở thành những
người như họ có thể. Họ có thể bị dừng lại chưa tới được một điểm nào đó
trong sự tiến bộ của mình vì sự thích ứng kém của chính thể của họ với giai
đoạn đặc thù ấy trên đường tiến lên. Và một cống hiến không thể thiếu
được của một chính thể mà nhờ đó chính thể có thể được tha thứ cho hầu
hết mọi thiếu sót khác tương thích với tiến bộ, đó chính là hiệu quả của nó
lên dân chúng có lợi hay không có lợi cho bước tiếp theo mà dân chúng cần
phải trải qua để vươn lên mức cao hơn.
Như vậy (để nhắc lại một thí dụ cũ) một dân chúng ở trạng thái độc
lập hoang dã, trong đó mỗi người sống cho bản thân, không phải chịu bất
cứ kiểm soát bên ngoài nào trừ những lúc tình cờ, dân chúng ấy thực tế
không có khả năng đạt được tiến bộ nào trong sự khai hóa cho đến khi họ
học được rằng cần phải tuân phục. Do đó đức tính không thể thiếu được
trong một chính thể tự thiết lập trước dân chúng loại này, là tự làm cho
mình được tuân phục. Để có thể làm được điều đó thì hiến pháp của chính
thể phải gần như hoặc hoàn toàn là chuyên chế. Còn một hiến pháp ít nhiều