kiềm chế nào từ bên ngoài, khác hơn là những điều bắt buộc của tự nhiên
hoặc các yêu cầu của xã hội mà anh ta chia sẻ việc áp đặt chúng, và nếu
anh ta thấy chúng sai trái, anh ta có quyền công khai sự bất đồng và tích
cực cố gắng thay đổi chúng. Chắc chắn là dưới một chính thể nhân dân cục
bộ, ngay cả những người chưa được chia sẻ các đặc quyền đầy đủ của
người công dân cũng có thể sử dụng quyền tự do này. Nhưng đó sẽ là một
kích thích bổ sung mạnh mẽ cho tính tự lập và tính tự lực của bất cứ ai,
ngay cả khi người đó khởi đầu từ địa vị thấp, và anh ta không bị buộc phải
cảm thấy rằng sự thành công của anh ta phụ thuộc vào ấn tượng mà anh ta
gây ra đối với cảm tình và lòng ưu ái của ai đó khác ngoài anh ta. Sẽ có một
tác động lớn làm nản lòng cho một cá nhân và còn có tác động làm nản
lòng lớn hơn nữa cho một giai cấp, nếu họ bị đặt ra ngoài hiến pháp, nếu họ
bị đẩy tới chỗ phải nài xin ở ngoài cánh cửa với các vị trọng tài định đoạt
số phận của họ mà không tham khảo ý kiến của họ. Điểm cực đại trong sự
gia tăng tác động của tự do đến tính cách chỉ đạt được, khi con người hành
động trong tư cách một công dân có mọi đặc quyền như những người khác,
hoặc là trong tư cách trông đợi sẽ trở thành một công dân như thế.
Một cái còn quan trọng hơn nữa so với vấn đề cảm nhận nêu trên, đó
là tính kỷ luật trong thực hành mà tính cách con người tiếp thu được nhờ
vào việc các công dân thi thoảng được yêu cầu luân phiên thực hiện một
chức năng xã hội nào đó trong một khoảng thời gian. Có một vấn đề hãy
còn chưa được khảo sát đầy đủ, ấy là cuộc sống đời thường của con người
phần nhiều chẳng đóng góp được bao nhiêu để làm cho nhận thức hay tình
cảm của anh ta có được một tầm rộng lớn nào đó. Công việc của con người
thường là đều đặn hằng ngày, không phải là thứ lao động vì yêu thích mà là
lao động vì tư lợi trong hình thức sơ khai nhất, nhằm thỏa mãn các nhu cầu
hằng ngày; cả đồ vật làm ra lẫn quá trình thực hiện đều chẳng đưa tâm trí
con người đến được với những tư tưởng và tình cảm vượt ra ngoài các cá
nhân; nếu có được các sách hướng dẫn thì cũng chẳng có kích thích ham
muốn đọc chúng; trong đa số các trường hợp một cá nhân không tiếp cận
được với người nào có văn hóa cao hơn bản thân anh ta. Nếu cho anh ta
