CHÍNH TRỊ LUẬN (THE POLITICS) - Trang 107

với quốc gia. Những người này ta không gọi họ một cách đơn giản là công
dân, nhưng phải thêm vào cụm từ vị thành niên trong trường hợp đầu tiên,
và lão niên trong trường hợp sau. Từ ngữ chính xác ta dùng thật ra không
quan trọng, vì ý nghĩa ta nói đến thật rõ ràng rồi. Còn có những khó khăn
tương tự trong những trường hợp mà tôi đã nhắc đến, đó là những người bị
tước quyền công dân hay bị lưu đầy. Nhưng công dân, người mà ta đang
tìm cách định nghĩa, phải là người công dân theo nghĩa chính xác, tuyệt đối
nhất, chứ không phải như những trường hợp ngoại lệ như đã nói ở trên. Và
người công dân chỉ cần có một đặc tính duy nhất là người có quyền tham
gia vào việc thực thi công lý và đảm nhiệm cách chức vụ trong chính
quyền. Các chức vụ chính quyền có nhiều loại; có loại không liên tục (có
nhiệm kỳ) và một người không được giữ một chức vụ hơn một lần, hoặc
chỉ có thể giữ chức vụ trong một thời hạn cố định nào đó; có loại không có
nhiệm kỳ như chức vụ quan toà hay thành viên quốc hội. Người ta, thực ra,
cũng có thể lý luận rằng những chức vụ đó không phải là quan chức, và
chức năng của họ không liên hệ gì đến chính quyền. Nhưng nói như vậy thì
cũng nực cười như khi ta bảo kẻ có quyền lực lại không phải là người cai
trị. Nhưng ta cũng không nên bàn cãi nhiều ở đây, vì đó chỉ là vấn đề chữ
nghĩa. Điều ta cần là tìm được một từ ngữ chung nào đó bao gồm cả vị
quan toà và đại biểu quốc hội. Cho nên, để cho dễ phân biệt, ta hãy gọi
chức vụ đó là những chức vụ “bất định” và giả định rằng những ai giữ chức
vụ đó phải là công dân. Đó là định nghĩa bao hàm và thích hợp nhất cho
những ai thường được gọi là công dân. Nhưng ta không được quên rằng
những nguyên lý căn bản tự bản chất khác nhau, cũng như các loại chính
quyền khác nhau, hầu như không có điểm nào chung. Ta thấy chính quyền
có nhiều loại khác nhau, có loại có phẩm chất tốt hơn, có loại phẩm chất
kém hơn, nhất là những loại có cơ cấu khiếm khuyết hay hư hỏng thì chắc
chắn phải kém hơn những loại chính quyền được xây dựng hoàn hảo. (Tôi
sẽ giải thích thêm thế nào là cơ cấu bị bại hoại trong phần dưới). Công dân,
do vậy, nhất thiết phải khác nhau dưới những chế độ khác nhau; và định
nghĩa của chúng ta chỉ thích hợp với nền dân chủ, chứ chưa chắc đã phù
hợp với các chế độ khác. Bởi vì ở những nước không phải dân chủ, người