không những chỉ được các bạo chúa thi hành vì thiết thực đối với họ, mà
còn được áp dụng trong cả các chế độ quả đầu hay dân chủ nữa.
Sự khai trừ và đầy những người người tài ba ra nước ngoài cũng là một
hành vi tương tự như vậy. Các nước hùng mạnh cũng áp dụng chính sách
này trên toàn lãnh thổ của họ, như nhà nước Athens, ngay sau khi nắm
vững quyền kiểm soát đế quốc, đã vi phạm hiệp ước và hạ nhục những cựu
đồng minh xứ Samos, Chios, và Lesbos. Tương tự như thế, vị vua xứ Ba
Tư cũng liên tục đàn áp các xứ Media,
Babylonia, và các nước khác, khi các nước này có những hành vi hoài niệm
lại thời vàng son của họ. Vấn đề này là vấn đề phổ thông và liên quan đến
mọi loại chính quyền, đúng đắn cũng như hủ bại; vì, mặc dù các loại chính
quyền hủ bại dùng chính sách này để bảo vệ quyền lợi của họ, những chính
quyền nhằm phục vụ lợi ích chung cũng làm tương tự. Ta có thể thấy điều
này trong nghệ thuật và khoa học: một hoạ sĩ không thể nào vẽ một hình
người có một cái chân, dù đẹp đến thế nào đi nữa, to quá khổ, hay một
người đóng tàu lại để cho cái mũi tàu hay một bộ phận khác của con tàu lớn
quá mức, hay là một trưởng ca đoàn lại để cho một ca sĩ hát to hơn hoặc
hay hơn toàn bộ ca đoàn. Các vị vua, vì thế, cũng có thể áp dụng chính sách
này mà vẫn được lòng dân chúng, nếu đó là vì quyền lợi của cả nước. Như
thế, chính sách đối xử biệt lệ với những phần tử vượt trội trong xã hội cũng
mang tính công bằng chính trị. Dĩ nhiên, nếu các nhà lập pháp, ngay từ đầu
khi thiết lập cơ cấu chính trị, tìm được cách không để cho việc phải áp dụng
chính sách này xảy ra vẫn là điều tốt hơn hết. Nhưng nếu nhu cầu đòi hỏi,
thì nhà lập pháp phải áp dụng chính sách này hay các phương thức tương
tự. Nguyên tắc này, tuy thế, vẫn chưa được áp dụng một cách công bằng
trong nhiều nước; bởi vì, lẽ ra chỉ dùng nguyên tắc này cho quyền lợi quốc
gia, nhà nước lại áp dụng cho mục tiêu phe nhóm. Dưới các chế độ hủ bại
và theo quan điểm của những người cầm quyền trong chế độ đó, thì chính
sách này, đối với họ là đúng đắn và hợp với công lý, nhưng ta cũng thấy rõ
ràng đó không phải là công lý tuyệt đối. Trong một nhà nước được thiết lập
toàn hảo, việc áp dụng chính sách này sẽ khiến cho người dân phải thắc
