Chương 10
Cơ cấu chính trị của Crete cũng gần giống như của Sparta, và ở một vài
điểm cũng tốt bằng Sparta, nhưng phần lớn thì kém hơn về phần hình thức.
Những bản hiến pháp cũ thường không chi tiết bằng bản hiện nay, và bản
hiến pháp của Sparta thường được xem như là bản sao của Crete. Tương
truyền, Lycurgus khi thôi không làm phụ chính cho vua Charillus, đã xuất
ngoại và sống ở Crete một thời gian dài, vì hai nước có tương quan mật
thiết với nhau.
Lyctius [một thành phố của Crete] là thuộc địa của Sparta, và những người
Sparta khi sang sinh sống ở đó sử dụng luôn hiến pháp đã có sẵn của dân
Crete. Ngay cả cho đến bây giờ, người Perioeci, tức là dân Crete đã bị đô
hộ, vẫn tuân theo những luật lệ nguyên thuỷ do Vua Minos ban hành. Đảo
quốc này, hình như vì thiên nhiên đặt định, nằm ở một vị trí dễ trở thành
thuộc địa của Hy Lạp. Chung quanh đảo quốc [về phía đông của Địa trung
hải] là những vùng đất đã do người Hy Lạp đến cư ngụ; về phía tây thì
cũng không cách Peloponnese bao xa, còn về phía đông thì lại gần với châu
Á ở vùng Triopium và Rhodes. Như thế, Minos đã chiếm được một đế quốc
trên biển, chinh phục một số đảo và chiếm làm thuộc địa một số đảo khác,
và cuối cùng [dùng vùng này làm bàn đạp] tiến công Ý đại lợi; Minos chết
gần vùng Camicus, vùng đất gần đảo Sicily của Ý đại lợi.
Có nhiều điểm tương đồng giữa hiến pháp của Crete và Sparta. Nếu Sparta
có những nông nô gọi là helots, thì Crete có những nông nô Perioeci. Dân
cả hai xứ đều có những bữa ăn chung, người Sparta xưa kia gọi là “andria”
(thay vì phiditia như ngày nay), và người Crete cũng gọi như vậy. Việc sử
dụng từ ngữ như vậy chứng tỏ hệ thống dùng bữa ăn chung bắt nguồn từ
Crete. Sự tương đồng giữa hai hiến pháp còn ở cơ cấu Giám sát viện mà
người Crete gọi là
Cosmi, điều khác nhau duy nhất là có 5 giám sát viên ở
