hương cũ. Tuy nhiên sẽ luôn luôn còn lại gì đó. Du khách đến thăm những
ngọn đồi nghiêng ở Borodino vẫn cảm nhận hơi thở của lính bắn súng Nga
và Pháp bên dưới lớp cỏ. Cớ sao không có tiếng vọng nào về giây phút cuối
cùng của Timofeyev chứ? Và tại sao không phải là linh hồn của những
người được chôn cất trong khoảnh đất này của ngôi làng? Cho dù đó là
những mảnh đời đơn giản thì vẫn cứ là cuộc đời, quẩn quanh vài cánh đồng
và vườn hoa quả, cách xa phần còn lại của thế giới như đã hàng thế kỷ.
Arkady mở cổng. Nghĩa trang là ngôi làng thứ hai của những ngôi mộ
nhỏ và Thánh giá, chia cắt với bên ngoài bằng hàng rào sắt. Vài ngôi mộ
hầu như chỉ vừa đủ chỗ để đặt chân, trong khi một hoặc hai ngôi lại rộng
tới nỗi đặt vừa cả bộ bàn ghế, nhưng không có hầm mộ nào ấn tượng hoặc
bằng đá; sự giàu có hầu như không có mặt trong cuộc sống hay cái chết ở
cộng đồng nơi đây. Maria đã cần cù dọn sạch cỏ quanh những cây Thánh
giá ở một phía của nghĩa trang và những ngôi mộ không có Thánh giá đặt
bốn lọ thủy tinh cắm hoa bướm màu tím, xanh và trắng ở mỗi góc của một
ụ đất hiu hắt. Mộ của người cư trú bất hợp pháp. Tội ác mới to lớn làm sao?
Máu. Eva nói có vẻ Timofeyev đã bị chảy nhiều máu. Có thể xác bị đông
cứng sẽ đánh lừa thị giác, nhưng Arkady sẵn lòng tin tưởng cô đã chứng
kiến nhiều thứ bạo lực hơn hầu hết các bác sĩ và một bên mắt của
Timofeyev nhìn trừng trừng qua một lớp băng đá hẳn đã gợi cho cô nhớ về
Chechnya hơn một vụ nhồi máu cơ tim. Câu hỏi duy nhất là khi Timofeyev
bị cắt cổ thì máu chảy đi đâu? Nếu ông ta đang đứng máu sẽ dính vào sơ
mi. Nếu gập người xuống, máu sẽ dính vào tóc. Chi tiết máu bị đông cứng
đầy mũi có thể liên tưởng ông ta đang gập người, vậy là sau đó mặt và tóc
ông ta được rửa sạch. Còn mắt? Liệu có phải bị sói ăn mất? Trừ khi ông ta
bị treo ngược lên và sau đó, tóc được gội sạch lại, Arkady suy luận. Mặc dù
được gội sạch, nhưng chắc hẳn vẫn có vài vết máu bầm xung quanh đầu,
song có thể sẽ bị nhầm lẫn với vết bỏng do đông lạnh.
Arkady đứng chống tay vào cổng và trong khoảnh khắc chợt bắt được
bóng dáng của một điều gì đó, thứ đang nằm ngay trước mắt anh rồi bất
chợt biến mất, bị xua đuổi bởi tiếng mưa rơi lộp bộp cùng tia chớp báo hiệu
cơn mưa rào.
