Giữa hai cánh cổng trường là một tấm bảng đen, đề dòng chữ, “Ngày 29
tháng 4 năm 1986.” Arkady bật đèn pin, chạy xuyên qua phòng cất mũ áo
với các bức tường được vẽ hình công chúa cùng một con hà mã đang chèo
thuyền. Phòng ở các tầng thấp dành cho lớp tiểu học với bảng chữ mẫu,
tranh in màu sáng sủa về những đứa trẻ ở nông trại, với đàn bò vui vẻ, đang
tươi cười giữa mấy cửa sổ toang hoác và bàn ghế đổ ngổn ngang như rào
chắn. Tiếng bước chân vang lên từ tầng trên. Khi chạy lên cầu thang, một
màn biểu diễn nghệ thuật của bọn trẻ chợt kích động tâm trí Arkady. Các
bức ảnh học sinh ngồi ngay ngắn trong phòng âm nhạc dẫn anh tới một căn
phòng thực sự với chiếc đàn piano gãy nát, vài chiếc ghế cỡ trung bình đặt
quanh những chiếc trống lẫn mộc cầm vỡ vụn. Bụi tung mù mịt theo từng
bước chân; cứ mỗi lần hít thở, Arkady lại nuốt phải từng ngụm bụi.
Trong phòng ngủ trưa, các khung giường xiêu vẹo với những tư thế hết
sức quái dị như thể chúng đang trong một vũ điệu hoang dã nào đó. Tập
sách ảnh vẫn đang mở Bác Ilyich
đến thăm một ngôi làng ngập tuyết, Hồ
Thiên Nga, ngày Quốc tế Lao động ở Matxcova. Arkady nghe thấy một
tiếng đóng cửa nữa. Anh chạy xuống cầu thang thứ hai dẫn tới lối ra khác
của ngôi trường và bị đống mặt nạ phòng độc cho trẻ em làm chậm lại.
Thùng đựng được mang đến và lật ngược trong cơn hoảng loạn. Những
chiếc mặt nạ được làm giống đầu cừu với đôi mắt tròn và ống thở cao su.
Arkady đẩy mạnh cửa, quá muộn. Anh lia đèn pin khắp quảng trường và
chẳng thấy gì.
Tuy nhiên, nói ‘không thấy gì’ cũng chẳng đúng, nơi này rất sống động
với các nguyên tử Xesi, Stronti, Plutoni hay hàng trăm đồng vị khác nhau
không lớn hơn một hạt bụi lơ lửng đâu đây. Một hạt phóng xạ: chỉ là một
chấm nhỏ. Rất nguy hiểm nếu tới gần. Chỉ cần lùi một bước cũng tạo nên
sự khác biệt rất lớn. Vấn đề là nó cực kỳ nhỏ, chỉ bằng một hạt bụi, có thể
tan trong nước và bám vào bất kỳ thứ gì, nhất là đế giày. Cỏ mọc cao ngang
ngực từ các dải phân cách trên đường khiến máy đo bức xạ lại nhảy thêm
một vạch. Ở tận cùng của quảng trường, phía đối diện ngôi trường là một
khu vui chơi nhỏ với Crazy Chair
, sân chơi ô tô đụng và một vòng đu
quay Ferris nổi trên nền bóng đêm như một sự trang hoàng mục nát. Tại bãi
