Đối với những người lạc quan, mấy điều này nghe thật khiến người ta yên
lòng. Nhưng nếu bạn là người bi quan thì sao? Sẽ thế nào nếu như bạn luôn là
một kẻ bi quan và cảm thấy bản chất mình từ khi sinh ra đã là vậy rồi? Thế thì
nghe đây, hỡi người bi quan kia ơi, nghiên cứu của Seligman cho thấy thái độ
không được quyết định bởi gene; nó hoàn toàn phụ thuộc vào những gì bạn kể
với bản thân về thế giới xung quanh. Và đó là thứ bạn có thể thay đổi.
Người lạc quan và bi quan định hình câu chuyện về thế giới rất khác nhau.
Seligman gọi đó là "phong cách giải thích," và nó bao gồm 3 chữ P: permanence
(tính trường tồn), pervasiveness (tính phổ quát), và personalization (tính cá nhân
hóa).
Người bi quan thường nói với bản thân rằng những sự kiện xấu:
-sẽ kéo dài một thời gian dài, hay mãi mãi (Mình sẽ không bao giờ làm
được);
-rất phổ quát (Mình không thể tin tưởng bất kỳ ai); và
-do lỗi của bản thân mình (Mình tệ quá).
Trái lại, người lạc quan thường nói với bản thân rằng sự kiện xấu:
-chỉ là tạm thời (Nó thi thoảng mới xảy ra; không có gì to tát);
-có nguyên do nhất định và không phổ quát (Khi thời tiết tốt hơn chuyện đó
sẽ không còn là vấn đề nữa); và
-không phải lỗi của mình (Mình làm tốt; nhưng hôm nay mình không gặp
may).
Seligman nhận ra, khi chuyển phong cách giải thích từ bi quan sang lạc
quan, bạn sẽ thấy tốt hơn và quyết tâm hơn.
Điều này không chỉ đúng với cá nhân mà còn đúng với nhóm đông.
Seligman đã phân tích lời phát biểu trên báo của những cầu thủ bóng chày trong
giải Major League Baseball. Liệu tinh thần năm nay có thể dự đoán được màn
trình diễn của họ vào năm sau?
Bằng cách sử dụng lời phát biểu, chúng tôi đã định hình phong cách giải
thích của 12 đội trong giải National League vào năm 1985. Theo thống kê, trong
năm 1986, những đội lạc quan thể hiện tốt hơn so với chính họ vào năm 1985,
trong khi những đội bi quan thì thi đấu tệ hơn chính mình. Nhóm lạc quan đánh
trúng nhiều quả dưới áp lực trong năm 1986, còn thành tích của nhóm bi quan tệ
hơn hẳn, khi so sánh với tỷ lệ đánh trúng bóng thông thường của họ.
