CHỐNG DUHRING - Trang 124

đều dần dần mất đi, trừ sự phân biệt giữa người tự do và nô lệ ; do đó mà
nảy sinh - ít nhất là trong những người tư do - sự bình đẳng giữa các tư
nhân, trên cơ sở sự bình đẳng này pháp luật Rô-ma đã phát triển, đây là một
hình thức pháp luật được xây dựng hoàn bị nhất trong số pháp luật dựa trên
cơ sở sở hữu tư nhân mà chúng ta biết được. Nhưng chừng nào sự đối lập
giữa người tự do và nô lệ vẫn còn tồn tại thì vẫn chưa có thể đến những kết
luận pháp lý toát ra từ sự bình đẳng của con người nói chung được ; gần
đây, chúng ta vẫn còn thấy điều đó một lần nữa trong các bang chiếm hữu
nô lệ ở Liên bang Bắc Mỹ.
Đạo cơ đốc chỉ biết có một sự bình đẳng giữa tất cả mọi người với nhau, sự
bình đẳng về tội tổ tông, một sự bình đẳng hoàn toàn phù hợp với tính chất
của nó là tôn giáo của những người nô lệ và những người bị áp bức. Bên
cạnh sự bình đẳng ấy, nhiều lắm thì Đạo cơ đốc cũng chỉ thừa nhận sự bình
đẳng giữa những người được Chúa chọn, nhưng sự bình đẳng này chỉ được
người nhấn mạnh lúc đầu mà thôi. Những dấu vết về công hữu tài sản mà
người ta cũng thấy trong giai đoạn đầu của tôn giáo mới, nói cho đúng ra,
là do sự đoàn kết giữa những kẻ bị ngược đãi, hơn là do những quan niệm
bình đẳng thật sự. Chẳng bao lâu, việc xác lập sự đối lập giữa giáo sĩ và
người thế tục cũng chấm dứt luôn cả sự bình đẳng còn phôi thai đó của Đạo
cơ đốc. - Việc người Giéc - manh tràn vào Tây âu đã loại bỏ trong nhiều thế
kỷ tất cả mọi quan niệm về bình đẳng, bằng cách dần dần xây dựng lên một
hệ thống cấp bậc về mặt xã hội và chính trị phức tạp chưa bao giờ thấy có ;
nhưng đồng thời nó cũng lôi cuốn Tây âu và Trung âu vào trong sự vận
động của lịch sử, lần đầu tiên tạo ra một khu vực văn minh rắn chắc, và
trong khu vực này lần đầu tiên đã tạo ra một hệ thống những quốc gia chủ
yếu có tính chất dân tộc, ảnh hưởng lẫn nhau và uy hiếp lẫn nhau. Như vậy
là nó đã chuẩn bị cái cơ sở mà chỉ trên đó, về sau này, người ta mới có thể
nói đến sự bình đẳng của con người và quyền của con người.
Ngoài ra, thời kỳ trung cổ phong kiến đã phát triển trong lòng các giai cấp
có sứ mệnh - trong sự phát triển sau này của nó - trở thành kẻ đại biểu cho
yêu sách bình đẳng hiện đại : giai cấp tư sản. Thoạt đầu, bản thân là một
đẳng cấp phong kiến, giai cấp tư sản đã đẩy nền công nghiệp chủ yếu là có