lại ở đây một cách rất đồng tính. ông ta chẳng cần phải rời xa nước Phổ
thân yêu của ông ta đâu, ông ta chỉ cần đến thăm tỉnh Rhein là có thể thấy
rõ rằng ở đó, đã bẩy chục năm nay, người ta không còn nhắc đến tất cả
những cái đó nữa, - đó là chưa kể những nước văn minh khác tại đó những
trạng thái lỗi thời như thế đã bị loại bỏ từ lâu rồi.
Chúng ta đọc tiếp:
"Dưới một hình thức kém rõ ràng hơn, trách nhiệm tự nhiên của cá nhân
được che đậy bằng những quyết định và hành vi tập thể bí mật và do đó
khuyết danh của những hội đồng hoặc cơ quan chính quyền khác, chúng
che lấp phần tham dự cá nhân của mỗi thành viên".
Và ở một chỗ khác:
"Trong trạng thái hiện tại của chúng ta, nếu có người phản đối cái cách giấu
giếm và che đậy như vậy trách nhiệm cá nhân bằng những hội đồng thì điều
đó sẽ bị coi là một đòi hỏi đáng ngạc nhiên và cực kỳ khó khăn".
Có lẽ ông Đuy-rinh sẽ lấy làm ngạc nhiên nếu người ta bảo cho ông biết
rằng trong lĩnh vực pháp luật Anh, mỗi thành viên của hội đồng xét xử phải
tuyên bố quyết định của mình một cách riêng rẽ và nói rõ lý do của quyết
định của mình trước phiên toà công khai; rằng những hội đồng hành chính,
trong chừng mực chúng không phải do bầu cử mà ra, không tiến hành công
việc và biểu quyết công khai, thì chỉ là một thể chế chủ yêu của Phổ và
không hề được biết đến ở hầu hết các nước khác; rằng do đó sự đòi hỏi của
ông ta có thể được coi là đáng ngạc nhiên và cực kỳ khe khắt chỉ.... ở nước
Phổ mà thôi.
Cũng vậy, những lời than phiền của ông ta về sự can thiệp có tính chất
cưỡng bức của thực tiễn tôn giáo vào những việc sinh, giá thú, chết và mai
táng - nếu đây là nói về các nước văn minh lớn hơn - cũng chỉ áp dụng cho
nước Phổ mà thôi, và từ khi nước Phố áp dụng chế độ đăng ký hộ tịch thì
điều đó cũng không còn đúng nữa[38]. Điều mà ông Đuy-rinh hy vọng thực
hiện được chỉ bằng chế độ "xã hội" tương lai của ông ta thì thậm chí
Bismarck cũng đã giải quyết bằng một đạo luật giản đơn. - Trong lời than
phiền về việc "các nhà luật học không được vũ trang đầy đủ để thi hành
nghề nghiệp của họ", - một lời than của ông ta đem áp dụng cho cả "các