CHỐNG DUHRING - Trang 145

lẫn nhau của chúng. Ở đây, chúng ta sẽ lập tức rơi vào những mâu thuẫn.
Bản thân sự vận động là một mâu thuẫn; ngay cả sự di chuyển một cách
máy móc và đơn giản cũng chỉ có thể thực hiện được là vì một vật thể trong
cùng một lúc vừa ở nơi này lại vừa ở nơi khác, vừa ở cùng một chỗ lại vừa
không ở chỗ đó. Và sự thường xuyên nảy sinh mâu thuẫn và đồng thời giải
quyết mâu thuẫn ấy chính là sự vận động.
Như vậy là ở đây chúng ta có một mâu thuẫn "tồn tại một cách khách quan,
có thể nói là bộc lộ ra bằng xương bằng thịt, ở trong bản thân các sự vật và
các quá trình". Về điểm này ông Đuy-rinh nói như thế nào ? ông ta khẳng
định rằng,
Nói chung cho đến nay, vẫn "không có một cái cầu nào giữa cái tĩnh triệt để
và cái động ở trong cơ học hợp lý".
Giờ đây, cuối cùng, bạn đọc đã có thể nhận thấy cái gì ẩn nấp ở đằng sau
câu nói rất ưa thích của ông Đuy-rinh; chẳng có gì khác hơn là : một lý trí
suy nghĩ theo cách siêu hình thì tuyệt đối không thể chuyển từ quan niệm
tĩnh mà sang quan niệm đông được, vì ở đây mâu thuẫn nói trên đã chặn
mất đường đi của nó rồi. đối với lý trí đó sự vận động hoàn toàn không thể
hiểu được vì nó là một mâu thuẫn và khi đã khẳng định rằng tính chất
không thể hiểu được của vận động, thì bản thân nó lại thừa nhận một cách
miễn cưỡng sự tồn tại của mâu thuẫn đó, nghĩa là thừa nhận rằng trong bản
thân các sự vật và các quá trình, có một mâu thuẫn tồn tại khách quan, hơn
nữa mâu thuẫn đó lại là một lực lượng có thực.
Nếu ngay cả sự di chuyển một cách máy móc và đơn giản đã chứa đựng
mâu thuẫn, thì những hình thức vận động cao hơn của vật chất và đặc biệt
là sự sống hữu cơ và sự phát triển của sự sống hữu cơ đó lại càng phải chứa
đựng mâu thuẫn như vậy. Trên kia, chúng ta đã thấy rằng sự sống trước hết
chính là ở chỗ một sinh vật trong mỗi lúc vừa là nó những lại vừa là một
cái khác[40]. Như vậy, sự sống cũng là một mâu thuẫn tồn tại trong bản
thân các sự vật và các quá trình, không ngừng tự nảy sinh ra và tự giải
quyết; và khi mâu thuẫn ấy chấm dứt thì sự sống cũng không còn nữa và
cái chết xẩy đến. Chúng ta cũng đã thấy rằng trong lĩnh vực tư duy cũng
vậy, chúng ta không thể tránh khỏi mâu thuẫn; ví dụ như mỗi mâu thuẫn