CHỐNG DUHRING - Trang 163

minh cho những nhà toán học đương thời về các nguyên tắc của phép tính
các đại lượng vô cùng bé. Vi phân đã làm cho những nhà toán học này lên
cơn co giật cũng giống như ông Đuy-rinh đã bị lên cơ co giật vì sự phủ
định cái phủ định, vả lại trong sự phủ định cái phủ định này vi phân cũng
có vai trò của nó như chúng ta sẽ thấy. Các ngài đó, nếu lúc bấy giờ còn
chưa chết, cuối cùng cũng phải càu nhàu mà nhượng bộ không phải vì
người ta đã thuyết phục được họ, mà vì những kết quả thu được bao giờ
cũng đúng. ông Đuy-rinh, như chính ông nói, hiện nay mới vào khoảng tứ
tuần, và nếu ông ta sống lâu - chúng ta chúc ông ta được như vậy - thì có
thể là ông cũng sẽ gặp cảnh ngộ ấy.
Nhưng sự phủ định cái phủ định đáng sợ ấy là cái gì mà lại làm cho cuộc
đời của ông Đuy-rinh đắng cay đến như vậy và ở ông ta nó lại đóng vai trò
một tội ác không thể nào tha thứ được, giống như tội xúc phạm tới thánh
thần trong Đạo cơ đốc vậy? - Đó chỉ là một quá trình rất đơn giản, diễn ra
khắp mọi nơi và mọi lúc, mà mỗi đưa trẻ em đều có thể hiểu được nếu
người ta gạt bỏ những cái đồ cũ bí ẩn mà triết học duy tâm cũ thường dùng
để bọc lấy quá trình đó và những kẻ siêu hình bất lực cỡ như ông Đuy-rinh
vẫn tiếp tục dùng để bọc lấy quá trình ấy vì lợi ích của họ. Chúng ta hãy lấy
ví dụ một hạt đại mạch. Có hàng ngàn triệu hạt đại mạch giống nhau được
xay ra, nấu chín, đem làm rượu bia, rồi được tiêu dùng đi. Nhưng nếu một
hạt đại mạch như thế gặp những điều kiện bình thường đối với nó, nếu nó
rơi vào một miếng đất thích hợp, thì nhờ ảnh hưởng của nhiệt và độ ẩm, đối
với nó sẽ xảy ra một sự biến đổi độc đáo, nó nẩy mầm: hạt đại mạch không
còn là hạt đại mạch nữa, nó bị phủ định, thay thế cho nó là một cái cây nảy
sinh từ nó, đó là sự phủ định hạt đại mạch. Nhưng con đường đời bình
thường của cái cây này như thế nào? Nó lớn lên, ra hoa, thụ phấn và cuối
cùng sản sinh ra những hạt đại mạch mới và một khi những hạt này đã chín
thì thân cây chết đi, đến lượt mình lại bị phủ định. Kết quả của sự phủ định
cái phủ định này là chúng ta lại có hạt đại mạch như ban đầu, nhưng không
phải chỉ là một hạt mà là một số hạt nhiều gấp mười, hai mươi, ba mươi
lần. Các giống ngũ cốc thay đổi hết sức chậm chạp, vì vậy hạt đại mạch
ngày nay gần giống như hạt đại mạch một trăm năm trước đây. Nhưng nếu