CHỐNG DUHRING - Trang 177

bình đẳng trong phân phối giữa các cá nhân, tức là sự đối lập giữa kẻ giàu
và người nghèo, ngày càng tăng thêm. Nền thủ công nghiệp phường hội địa
phương thời trung cổ làm cho không thể có những nhà đại tư bản và những
công nhân làm thuê suốt đời, cũng như đại công nghiệp hiện đại, nền tín
dụng hiện nay và sự phát triển của hình thức trao đổi thích ứng với đại công
nghiệp và tín dụng đó, tức là cạnh tranh tự do, nhất thiết phải đẻ ra hai giai
cấp đó.
Nhưng cùng với sự chênh lệch trong phân phối, là một luận cứ được, mà
chỉ có thể coi đó là một triệu chứng thôi. Nói cho đúng ra nhiệm vụ của
khoa học kinh tế là phải chỉ rõ rừng những tệ nạn xã hội vừa mới lộ rõ ra đó
là những hậu quả tất yếu của phương thức sản xuất hiện đang tồn tại, nhưng
đồng thời cũng là những dấu hiệu chứng tỏ rằng phương thức sản xuất đó
bắt đầu tan rã; và trong cái hình thức vận động kinh tế đang tan rã, phát
hiện ra được những yếu tố của tổ chức sản xuất và trao đổi tương lai, mới,
sẽ xoá bỏ những tệ nạn đó. Sự phẫn nộ làm ra các nhà thơ là sự phẫn nộ
hoàn toàn chính đáng trong việc mô tả những tệ nạn đó hay trong việc công
kích những kẻ ca ngợi sự hoà hợp phủ nhận hay tô son điểm phấn cho
những tệ nạn đó nhằm phục vụ cho giai cấp thống trị; nhưng trong mỗi
trường hợp nhất định, sự phẫn nộ đó thật ít có ý nghĩa biết bao, với tư cách
là một sự chứng minh, điều đó cũng đã rõ qua cái sự thật là trong mỗi thời
đại của toàn bộ lịch sử trước đây, không thiếu gì vật liệu cho sự phẫn nộ ấy.
Tuy nhiên, khoa kinh tế chính trị, với tư cách là khoa học nghiên cứu
những điều kiện và những hình thức trong đó các xã hội khác nhau của loài
người đã sản xuất và trao đổi, và trong đó những sản phẩm được phân phối
một cách tương ứng, khoa kinh tế chính trị theo nghĩa rộng đó còn phải
được sáng lập ra. Cho đến nay những gì mà khoa học kinh tế đem lại cho
chúng ta, hầu như chỉ hoàn toàn giới hạn trong sự phát sinh và phát triển
của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa: khoa đó bắt đầu bằng việc phê
phán những tàn dư của những hình thức sản xuất và trao đổi phong kiến,
chứng minh sự cần thiết phải thay thế những phương thức đó bằng những
hình thức tư bản chủ nghĩa, sau đó nó trình bày những quy luật của phương
thức sản xuất tư bản chủ nghĩa và những hình thức trao đổi tương ứng với