CHỐNG DUHRING - Trang 190

công việc kinh tế, và vì vậy cũng sẽ chỉ được duy trì như một công cụ thôi".
Robinson chỉ nô dịch anh chàng Thứ Sáu để anh chàng Thứ Sáu làm việc
cho lợi ích của Robinson. Và làm thế nào mà Robinson lại có thể thu được
lợi nhờ lao động của anh chàng Thứ Sau? Chính chỉ vì bằng lao động của
mình, anh chàng Thứ Sáu sản xuất ra nhều tư liệu sinh hoạt hơn cái phần tư
liệu sinh hoạt mà Robinson buộc phải cấp cho anh chàng Thứ Sáu để cho
anh ta vẫn có thể lao động được. Vậy, trái với điều quy định rõ ràng của
ông Đuy-rinh Robinson coi cái "tập đoàn chính trị" do sự nô dịch anh
chàng Thứ Sáu tạo ra "không phải là tồn tại cho bản thân nó, không phải là
điểm xuất phát, mà chỉ là một phương tiện để kiếm miệng ăn". Và bây giờ
thì mặc cho Robinson tự mình dàn xếp với người chủ và người thầy của
mình là ông Đuy-rinh.
Như vậy, cái thí dụ trẻ con mà ông Đuy-rinh đã đặc biệt bịa ra để chứng
minh rằng bạo lực là "yếu tố lịch sử cơ bản", thí dụ đó chứng minh rằng
bạo lực chỉ là phương tiện, còn lợi ích kinh tế, trái lại, là mục đích. Và
chứng nào mà mục đích, thì chừng đó, trong lịch sử, mặt kinh tế của mối
quan hệ lại cơ bản hơn, là mặt chính trị. Như vậy, thí dụ ấy lại chứng minh
đúng điều trái ngược với cái mà nó phải chứng minh. Và điều xảy ra đối
với Robinson và anh chàng Thứ Sáu cũng xảy ra đối với tất cả những
trường hợp thống trị và nô dịch đã xảy ra từ trước tới nay. Sự áp bức để
dùng câu nói trang nhã của ông Đuy-rinh - bao giờ cũng là "một phương
tiện để kiếm miếng ăn" (kiếm miếng ăn ở đây là nói theo nghĩa rộng nhất),
nhưng chưa bao giờ và cũng chưa có một nơi nào mà tập đoàn chính trị lại
được thiết lập "vì bản thân nó" cả. Phải là ông Đuy-ring thì mới có thể hình
dung được rằng trong nhà nước thuế khoá chỉ là "những hậu quả thuộc loại
thứ yếu" hay cho rằng tập đoàn chính trị hiện nay, gồm giai cấp tư sản
thống trị và giai cấp vô sản bị trị, tồn tại "vì bản thân nó" chứ không phải là
"để kiếm miệng ăn" cho bọn tư sản đang thống trị, nghĩa là không phải để
bóp nặn lợi nhuận và tích luỹ tư bản.
Tuy nhiên chúng ta hãy trở lại với hai anh chàng của chúng ta. Robinson,
"tay cầm kiếm", biến anh chàng Thứ Sáu thành nô lệ của mình. Nhưng để
thực hiện điều đó, thì ngoài cái kiếm ra, Robinson còn phải cần đến một cái